Tijdens mijn zoektocht naar informatie over de Enkhuizer Zweminrichting stuitte ik al snel op een artikel over het eerste zwembad dat Enkhuizen rijk was. Dit artikel, Een badinrichting aan de Wierdijk, is in 1995 geschreven door E.C. de Vries voor Steevast.
Steevast is een periodiek van de Vereniging Oud Enkhuizen waarin de zwembadhistorie van Enkhuizen uitgebreid beschreven is (artikel is helaas niet online beschikbaar). Een groot deel van de onderstaande informatie komt uit dit artikel.
Het diploma is uitgereikt in een later gebouwd zwembad, de Enkhuizer Zweminrichting. Hier werd het diploma in 1926 overhandigd na het zwemmen van de volgende afstanden:
- 100 m. vrije slag
- 60 m.rugslag
- 25 m. gekleed zwemmen
Badinrichting aan de Wierdijk (1876-1901)
De eerste stappen voor een zwembad in Enkhuizen werden al in 1874 gezet. Toen werd er een commissie opgezet om te komen tot het bouwen van een badinrichting. In november ontvangt de gemeente een brief met daarin onder andere de volgende uitspraak:
… hiermede te bevorderen én de gezondheid én de reinheid der inwoners, vooral onder die stand der bevolking waarvoor dat zo hoogst noodzakelijk is, terwijl tevens een veilige gelegenheid geboden wordt om zichzelf in de edele zwemkunst te bekwamen waartoe menige ramp kan worden voorkomen.
Als locatie wordt er een plek aan de Wierdijk gekozen, direct aan de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer). Het gebouw bestaat uit 2 zijgebouwen en een middengedeelte Er zijn 3 badkamers met kuipen voor abonnementshouders, 3 badkamers voor minderbedeelden en een algemene kleedkamer voor deze mensen. Het buitenbad of bassin mat ca. 30 m² bij een diepte van 1,50 m.
Op 20 juli 1876 wordt de Enkhuizer Badinrichting geopend, mede dankzij het uitgeven van aandelen en abonnementen. Het totale bouwbedrag bedroeg ƒ 1.700,-. Het bad is alle dagen open gedurende de periode 15 juni – 15 september.
Op zondag is de inrichting alleen voor mannen geopend, wat betekent dat op alle andere dagen gemengd wordt gezwommen!
De prijs van een abonnement voor een gezin met 2 kinderen bedraagt ƒ 8,50.
Eind 1879 wordt besloten om de badinrichting een stuk te verplaatsen naar een veiliger gedeelte; in de knik bij het Matrozenkerkhof. Na een aantal jaren van exploitatie komt er in het jaar 1901 een einde aan de badinrichting. Na de zomer wordt de inrichting afgebroken en zit Enkhuizen na 26 jaar weer zonder bad- en zwemgelegenheid.
Badinrichting aan De Drie Banen
Omstreeks 1910 komt er weer een commissie tot leven voor de bouw van een nieuwe badinrichting aan de zuidzijde van de Wierdijk, met een zwembassin in het Krabbersgat. Na onderhandelingen wordt besloten om het zwembassin vanwege geldgebrek te laten vervallen. Het badhuis realiseert men aan De Drie Banen. Op 16 juli 1914 wordt dit badhuis eindelijk geopend.
De badinrichting wordt tot 1937 als particuliere instelling geëxploiteerd. De kosten liepen echter zo hoog op dat in december 1937 wordt besloten tot liquidatie. De instelling wordt overgedragen aan Het Witte Kruis.
Zwembad aan de Zuiderdijk
Verwarrend is dat er steeds wordt gesproken van Enkhuizer Bad- en Zweminrichting, terwijl alleen de badinrichting is gerealiseerd. Volgens krantenberichten wordt er altijd al wel gezwommen bij de Zuiderdijk.
Over een zweminrichting is niet veel meer terug te vinden dan een aantal archiefstukken bij het Westfries Archief, waarvan de beschrijving aangeeft dat er onder de naam Enkhuizer Zweminrichting stukken beschikbaar zijn over de periode 1924-1954. Helaas is er niet meer informatie online beschikbaar is.
Meer over oude diploma’s en zwembaden
Op mijn website vindt je nog veel meer pagnia’s met oude diploma en boeken over zwembaden.