Leestijd: 10 minuten
Geheimen van het leren zwemmen

Dit boekje is verschenen op 17 oktober 2014 bij uitgeverij Boekscout, omvat 86 pagina’s en is voor € 15,45 direct te bestellen bij de uitgever. De tekeningen uit het boekje zijn gemaakt door de schrijver zelf.

Floyd Graham heeft met zijn jarenlange werkzaamheden als zwemonderwijzer in de VS en Nederland een schat aan kennis en ervaring opgedaan. De 15 praktijkoefeningen uit dit boek zijn door Graham bedacht omdat ze volgens hem effectiever zijn dan de reguliere uitvoering van de oefening.

Het ligt niet in zijn bedoeling om zwemonderwijzers buiten te sluiten, maar dat ouders beter met zwemleraren kunnen communiceren en dat de onderwijzers elkaar helpen om kinderen een positieve ervaring te geven zodat ze veilig kunnen genieten van watersporten. Hiermee worden zij klanten voor het leven!

Ook kunnen ouders zien dat het niet gemakkelijk is om kinderen snel te leren zwemmen zonder dat de kinderen samen met de ouders zwemmen buiten de zwemlessen. Hiermee krijgen de ouders meer begrip voor de zwemonderwijzers en weten ouders hoe ze mee kunnen werken om sneller dat diploma te krijgen en weten dat het kind goed en veilig kan zwemmen.

In de inleiding worden voorts een aantal aanbevelingen en vereisten opgesomd, aangevuld met een 3-tal basisregels:

  • De 10/30 regel, hetgeen grofweg inhoudt: 10 min. oefenen en 30 min. spelen
  • Weet wanneer je moet stoppen
  • Geef positieve en eerlijke feedback.>

Graham besluit met een aantal nuttige tips, aangevuld met communicatietips voor overleg met de zwemonderwijzer. Vervolgens worden volgens een vast stramien de 15 praktijkoefeningen besproken:

  • Een inleiding (wat en/of hoe)
  • Vereisten
  • Hulpoefeningen
  • Tips

Ik zal mij in de onderstaande hoofdstukken zoveel mogelijk beperken tot het opsommen van de vereisten en de hulpoefeningen. Deze hulpoefeningen worden in het boekje door Graham uitgebreid beschreven. Belangstellenden kunnen de volledige tekst terugvinden in het boekje.

Praktijkoefening 1: Ritmisch bellen blazen

Deze oefening is bedoeld voor kinderen die moeite hebben met het ritmisch ademen en bellen blazen in het water.

Vereisten voor het leren van ritmisch bellen blazen:

Het kind:

  • Kan op commando langzaam 5-7 sec. uitademen en meteen inademen
  • Durft de mond in het water te doen
  • Kan lopen en kruipen in 30-50 cm. water
Hulpoefeningen om ritmisch bellen blazen aan te leren
  • Bellen blazen in de lucht (Thuis)
  • Aan de rand van een tafel in- en uitademen oefenen (Thuis)
  • Speelgoed/materiaal  (boot, bal) wegblazen (Thuis/Zwembad)
  • De rand van het zwembad vasthouden en ritmisch bellen blazen (Zwembad).

Praktijkoefening 2: Springen in ondiep water|

Oefeningen voor het leren springen in ondiep water.

Vereisten voor het ontwikkelen van coördinatie en het leren springen in 50-80 cm. diep water:

Het kind:

  • Kan ritmisch bellen blazen in het water
  • Kan het gezicht onder water brengen
  • Kan wandelen en rennen zonder moeilijkheden
  • Is comfortabel met het openen van de ogen onder water.
Hulpoefeningen voor het aanleren van springen in 50-80 cm. diep water:
  • Vallen en opstaan na springen (Zwembad)
  • Springen in een zwembad met hulp (Zwembad).

Praktijkoefening 3: Leren om te drijven op de buik en op de rug

Er zijn vele redenen waarom kinderen moeilijkheden hebben bij het leren drijven op de buik of de rug. Dit hoofdstuk biedt stap voor stap oefeningen voor het met gemak leren drijven.

Vereisten om te leren drijven op de buik:

Het kind:

  • Kan ritmisch bellen blazen in het water
  • Kan met het hele gezicht 7 sec. lang onderwater gaan
  • Dient zichzelf te kunnen oriënteren in verschillende situaties, zoals vooruit en achteruit vallen, draaien, voor- en achteruit bewegen, opstaan na vallen, e.d.
  • Kan de ogen openen onder water.
Aanleren van de horizontale positie
Hulpoefeningen om te leren drijven op de buik:
  • Stil liggen en adem inhouden (Thuis)
  • Voor- en achteruit kruipen in 30-50 cm. diep water (Zwembad)
  • Afzetten en uitdrijven (Zwembad).
Vereisten voor het leren drijven op de rug:

Het kind:

  • Kan zijn gezicht 5-7 sec. lang onder water houden
  • Dient zichzelf te kunnen oriënteren in verschillende situaties, zoals voor- en achteruit vallen, draaien, voor- en achteruit bewegen, opstaan na vallen, e.d.
  • Kan de ogen openen onder water.
Hulpoefeningen om te leren drijven op de rug:
  • Stil liggen op bed en tevens de adem inhouden (Thuis)
  • Op de rug liggen met de voeten over de rand en vooruit rollen tot staan (Thuis)
  • Van de rand van het zwembad afduwen en drijven op de rug (Zwembad).

Praktijkoefening 4: (1/2 wokkel) Veranderen van liggende positie

Een 1/2 wokkel is een 180 graden positieverandering om de lengteas.

Vereisten voor het aanleren van een 1/2 wokkel:

Het kind:

  • Kan het gezicht volledig onder water houden met de ogen open en uitademen onder water
  • Kan in het water springen, rennen, vallen en opstaan in verschillende situaties en op verschillende manieren zonder problemen
  • Kan zelfstandig op de rug en buik drijven.
Hulpoefeningen voor het aanleren van de 1/2 wokkel:
  • Rollen op de grond of bed (Thuis)
  • Omdraaien terwijl vooruit getrokken te worden op een slurf/flex tube (Zwembad)
  • Staande duik door een hoepel en draai om de lengte-as (Zwembad).

Praktijkoefening 5: Corrigeren van de schaar-beenslag

De schaar-beenslag wordt gedaan wanneer een zwemmer de schoolslag beenbeweging uitvoert met één voet op de juiste manier. De andere voet komt onder of boven de andere voet als een schaar

Vereisten voor het corrigeren van de schaar-beenslag:
  • Uw kind kan op de buik en rug drijven en is watervrij
Hulpoefeningen voor het corrigeren van de schaar-beenslag:
  • Lopen als een pinguïn (Thuis)
  • Een voetbal heen en weer schoppen met de binnenkant van de voet (Thuis)
  • Watertrappelen (Zwembad)
  • De enkelvoudige rugslag zwemmen en tegen de muur tikken met de voet (Zwembad).

Praktijkoefening 6: Corrigeren van hoge knieën bij de enkelvoudige rugslag

Hoge knieën bij het zwemmen van enkelvoudige rugslag refereert aan een onjuiste omhoogbeweging van de knieën.

Vereisten voor het corrigeren van hoge knieën:

Het kind:

  • Moet watervrij zijn
  • Heeft de juiste voetpositie geleerd (voeten naar buiten en kunnen afzetten)
  • Kan 10 m. rugslag zwemmen
Hulpoefeningen voor het corrigeren van hoge knieën:
  • Enkelvoudige rugslagoefeningen doen op de rand van een bed (Thuis)
  • Enkelvoudige rugslag met planken in beide handen (Zwembad)
  • Rugslag met de handen onder de bovenbenen/hand-schop-oefening (Zwembad).

Praktijkoefening 7: Corrigeren van lage knieën met schoolslag

Zwemmen met lage knieën zorgt ervoor dat de positie van het lichaam iets zakt in een meer verticale positie. Deze zwemmers trekken de knieën dan naar beneden in de richting van de bodem of richting de buik.

Vereisten voor het afleren van lage knieën bij schoolslag:

Uw kind:

  • Is watervrij
  • Kan de globale bewegingen van de voeten bij schoolslag uitvoeren met behulp van materiaal
  • Krijgt stuwing tijdens de duwfase van de beweging.
Hulpoefeningen voor het afleren van lage  knieën bij schoolslag:
  • Bevroren schoolslagpositie op de buik vasthouden/hakken-naar-de-billen positie (Thuis)
  • Oefenen met een flextube/slurf (Zwembad)
  • Zwemmen van de elementaire rugslag (Zwembad).

Praktijkoefening 8: Verkeerde handrotatie corrigeren bij de schoolslag

Bij verkeerde handrotatie bij de schoolslag draaien de handen in de verkeerde richting, andersom dus.

Vereisten voor het corrigeren van verkeerde handrotatie tijdens de schoolslag:

Uw kind:

  • Kan schoolslag en enkelvoudige rugslag zwemmen.
Hulpoefeningen voor het corrigeren van de verkeerde rotatie tijdens de schoolslag:
  • Rondjes maken op een tafel (Thuis)
  • Zwemmen met 2 planken (Zwembad)
  • Ik wil vliegen oefeningen (Zwembad).

Praktijkoefening 9: Corrigeren van school- en rugslagbenen tijdens borst- en rugcrawl

Omdat het zwemmen van school- en rugslag benen automatisme is geworden, gebruiken kinderen dit ook bij borst- en rugcrawl.

Vereisten voor het corrigeren van school- en rugslagbenen tijdens borst- en rugcrawl:

Uw kind:

  • Kan de adem inhouden voor ongeveer 7 sec.
  • Kan in diep water zwemmen zonder een hulpmiddel
  • Heeft de algemene beweging van de armen geleerd.
Hulpoefeningen voor het corrigeren van school- en rugslagbenen tijdens borst – en rugcrawl:
  • Bedenk een manier om de slag en het trappelen te verbinden op een manier die bij uw kind past (Thuis)
  • Trappelen op de zij met en zonder een plank (Zwembad)
  • Borstcrawl zwemmen met één arm en een plank (Zwembad)
  • Zwemmen met zwemvliezen/flippers (Zwembad).

Praktijkoefening 10: Verticale ligging corrigeren tijdens de borstcrawl

Bij een verticale positie (hoog hoofd) is het onderlichaam lager dan het bovenlichaam. Hierdoor is het deel dat weerstand biedt groter en werkt dit gedeeltelijk als een rem tijdens het zwemmen.

Hulpoefeningen om de verticale ligging tijdens de borstcrawl te corrigeren:
  • Ritmisch bellen blazen (Praktijkoefening 1)
  • Één arm borstcrawl
  • Opzij trappelen oefening
  • Zwemmen met zwemvliezen/flippers
  • Voor kleine kinderen die nog niet genoeg kracht hebben: opzij ademen bij borstcrawl (Praktijkoefening 12).

Praktijkoefening 11: Corrigeren van een verkorte armslag bij borst- en rugcrawl

Soms wordt de armslag voor de borstcrawl verkort uitgevoerd. Dit gebeurt wanneer de handen niet helemaal worden doorgehaald in de duwfase van de slag.

Vereisten voor correcte armextensie bij borst- en rugcrawl:

Uw kind:

  • Moet kunnen zwemmen in diep water om in het diepe te kunnen oefenen
  • Kan de borstcrawl over het algemeen  (globaal) uitvoeren
  • Kan de adem inhouden onder water voor 7 sec.
  • Heeft geen moeite met trappelen op de rug en de buik.
Hulpoefeningen voor het corrigeren van een verkorte armslag bij borst- en rugcrawl:
  • Op een rij oefening (Thuis)
  • Één arm borstcrawl (Zwembad)
  • Korte afstanden zwemmen (Zwembad).

Praktijkoefening 12: Leren opzij ademen bij de borstcrawl

Opzij ademen is een meer efficiënte manier van borstcrawl zwemmen wanneer langere afstanden worden gezwommen.

Vereisten voor het opzij ademen bij de borstcrawl:

Het kind:

  • comfortabel ritmisch ademen
  • Kan comfortabel en goed zwemmen in diep water
  • Kan comfortabel 10 tot 15 m. of meer borstcrawl zwemmen.
Hulpoefeningen voor het opzij ademen bij de borstcrawl:
  • Naast de spiegel staan om te oefenen (Thuis)
  • Visuele zone oefenen (Thuis)
  • Één arm borstcrawl (Zwembad)
  • Drie stappen tot opzij ademen (Zwembad).

Praktijkoefening 13: Corrigeren van hoge knieën bij de rugcrawl

Dit hoofdstuk gaat over het leren voorkomen van het boven water komen van de knieën tijdens het trappelen bij de rugcrawl.

Vereisten voor het corrigeren van hoge knieën bij de rugcrawl:

Het kind:

  • Kan horizontaal liggen in diep water
  • Kan globaal de armbewegingen maken.
Hulpoefeningen voor het corrigeren van hoge knieën bij de rugcrawl:
  • Op de rand van van het bed liggen en trappelen (Thuis)
  • Rugslag trappelen met een plank boven de knieën (Zwembad)
  • Trappelen met flippers/zwemvliezen (Zwembad).

Praktijkoefening 14: Corrigeren van de stap-in-duik

De stap-in-duik komt voor wanneer een kind probeert te duiken in het water, maar dat één van de voeten gelijk met of voor de handen het water in gaat.

Vereisten om de stap-in-duik te corrigeren:

Uw kind:

  • Kan watertrappelen en drijven op buik en rug
  • Kan comfortabel in diep water schoolslag en enkelvoudige rugslag zwemmen.
Hulpoefeningen voor het corrigeren van de stap-in-duik:
  • Op de plaats springen met een stap vooruit en het commando “duik” (Thuis)
  • Één been duik (Zwembad, diep water)
  • Een voorwerp tussen de benen vasthouden (Zwembad, diep water)
  • Koprol (Zwembad, diep water).

Praktijkoefening 15: Vijf meter onder water en door een mat met een gat zwemmen

Het komt vaak voor dat aan het eind van het traject om een A-diploma te halen een kind juist moeilijkheden heeft met het onder water zwemmen en door een mat met een gat zwemmen.

Vereisten voor het vijf meter onder water en door een mat met gat zwemmen:

Uw kind:

  • Kan ritmisch bellen blazen in het water (zie Praktijkoefening 1)
  • Kan in ondiep water door een hoepel zwemmen
  • Kan in diep water schoolslag zwemmen.
Hulpoefeningen voor het vijf meter onder water en door een mat met gat zwemmen:
  • Onder een tafel kruipen (Thuis)
  • 5 sec. onder water zwemmen (Zwembad)
  • Gat-mat-oefening beide kanten (Zwembad).

Graham besluit nog met enkele nuttige tips om beter te leren drijven.

Bevindingen

Graham laat zien hoe groot zijn liefde voor en betrokkenheid bij het leren zwemmen is. Hij beschikt over een grote hoeveelheid ervaring en dat is in dit boekje goed terug te lezen. Wat jammer is, is dat er geen goede redactieslag over de teksten is gegaan. Het gevolg daarvan is een niet-consistent gebruik van bijvoorbeeld kopjes en vaak rommelig lopende zinnen. Voor wie zich daar overheen kan zetten is het een nuttig boekje en naar mijn weten qua doelgroep(en) uniek in zijn soort.