Tijdens de Olympische Spelen van Londen (1948) behaalden de Nederlandse waterpoloheren een fantastische 3e plaats. Een resultaat om nu (in 2016) jaloers op te worden! Op 3 september 1949 vertrekken onze mannen in een afgezwakte bezetting met de trein naar Italië. De 6 sterkste waterpoloploegen ter wereld zullen hier strijden om de Trofeo Italia.
Dat ze dit toernooi ongeslagen zullen gaan afwikkelen durfde niemand van tevoren te hopen. Spelers Cor Braasem en Gerrit Bijlsma maakten een verslag van de alledaagse gebeurtenissen. Dit resulteerde in het boekje Rondom de Trofeo Italia, één van de meest bijzondere uitgaven uit mijn collectie.
Het voorwoord is van Jan de Vries (voorzitter van de KNZB, bestuurslid van de FINA (in die hoedanigheid tijdens het toernooi aanwezig) en secretaris van de LEN). Het is opgedragen aan trainer Frans Kuyper. Het boekje omvat 38 pagina’s en werd uitgegeven om het trainingsfonds te versterken. De uitgever is onbekend (KNZB?), maar het boekje is gedrukt bij De Raat & De Vries in Amsterdam.
Zaterdag 3 september
De dag van vertrek. Op verschillende stations in Nederland stappen waterpoloheren in. De ploeg bestaat uit Ben Planjer (leider), Frans Kuyper (trainer), Joop Rohner (keeper), Ruud van Feggelen, Gerrit Bijlsma, Dick van Rijn (radioreporter), Hans Stam, Max van Gelder (reserve-keeper), Cor Braasem, Joop Cabout (opa van ex-waterpolointernational Mieke Cabout), Kees Vis en Theo Smael.
Met een flinke vertraging komen de Hollandse jongens aan in Parijs, waar ze na een snelle maaltijd de nachttrein naar Milaan nemen.
Zondag 4 september
In de ochtend worden ze gewekt door Franse douaniers. Wie daarna nog probeert te slapen, kan rekenen op twee grote glazen koud water in zijn bed.
Na aankomst in Milaan gaan ze direct naar het hotel. Onderweg zien ze aanplakbiljetten voor de voetbalwedstrijd Internazional – Atalanta. Die wedstrijd, met de topvoetballer en landgenoot Faas Wilkes moet natuurlijk bekeken gaan worden. De wedstrijd wordt met 3-0 verloren, maar onze waterpoloheren genieten met volle teugen. Aansluitend wordt het avondeten genuttigd en ook wordt er nog getraind.
Maandag 5 september
Cor en Dick gaan de volgende ochtend op bezoek bij Faas Wilkes. Helaas lukt het Dick niet om een interview met Wilkes af te nemen, maar Cor krijgt het voor elkaar om een gezellig gesprek aan te knopen.
Opnieuw wordt er getraind en gelukkig gaat het al wat beter als de avond ervoor. De Belgische ploeg blijkt in hetzelfde hotel te zitten, waardoor er gezamenlijk kan worden gegeten. Opnieuw worden er watergevechten gehouden. Gezien de aanhoudende hitte helemaal niet onprettig.
In de middag wordt er gewinkeld en rondgekeken in het centrum van Milaan. Aan het eind van de dag arriveren scheidsrechter Arend Verhoeff met vrouw en Joop van Woerkom, doelman van ZIAN, die als supporter en persman komt.
Dinsdag 6 september
die eens een dagje uit mogen
De mannen gaan in pak naar een ontvangst in het stadhuis. Ondanks de warmte is het geen verloren ochtend. Ze ontmoeten verschillende oude bekenden uit de waterpolowereld.
Na het rusten in de middag is er een mental training, waarbij de trainer de tactiek doorneemt. De avond begint met de officiële voorstelling van de ploegen. Het zwembad is uitverkocht met op de tribune 5000 toeschouwers
Onze mannen spelen hun eerste wedstrijd tegen Italië, de Europese en olympische kampioen. Na een 1-0 achterstand begint het bij het Nederlandse team te lopen en staan ze al snel 3-1 voor. Zowel het publiek al de Italiaanse spelers misdragen zich hevig, zo erg dat de Zweedse scheidsrechter Sam Zuckerman de wedstrijd staakt. De Italianen protesteren nog, maar de LEN beslist dat de eindstand 4-1 blijft. De eerste punten zijn binnen.
Vandaag is er opnieuw tijd voor sightseeing. De beroemde wandschildering het heilige Avondmaal van Leonardo da Vinci wordt bewonderd. Daarna wordt de bekende Passage bezocht, waar er vooral veel aandacht is voor het vrouwelijk schoon.
Na het middagmaal komt een Italiaanse delegatie excuses aanbieden voor de gisteren gespeelde wedstrijd. Tijdens het inmiddels gebruikelijke middagdutje liggen de Hollandse jongens zich voor te bereiden op de wedstrijd tegen België. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is er nog niet van dit team gewonnen. Groot is dan ook de vreugde als de eindstand 4-2 winst is
Het 2e deel van het toernooi wordt 150 km verderop in Genua afgewikkeld. Per autobus, met daarin ook de Franse en Hongaarse ploeg, wordt deze afstand overbrugd. Er worden verschillende pogingen gedaan om in het Duits gesprekken aan te koppelen met de Hongaren. Dit wordt bemoeilijkt door hun leider, die vanwege de politieke ontwikkelingen (Koude Oorlog!) de ploeg liever van de anderen afgezonderd houdt.
Na aankomst is er opnieuw een rustperiode. Aansluitend wordt er even getraind in het zwembad, in de avond gevolgd door een bezoek aan het dakterras van de 30 etages tellende Genuaanse wolkenkrabber. Morgen start de 2e fase met een wedstrijd tegen de Fransen.
Vrijdag 9 september
Ook in Genua staat er een officiële ontvangt op het programma. De jongens voelen hiervoor echter niets. Na rijp beraad wordt besloten om de reserves samen met Planjer te sturen. De andere spelers gaan op souvenirjacht naar shawls, dassen, overhemden, hoeden, wijn en nog veel meer.
Terug in het hotel is er bericht uit Den Haag. Frits Smol is vader geworden van een dochter! Er wordt weer uitgebreid geluncht, aansluitend gerust, gevolgd door de mental training. Vanavond staat de wedstrijd tegen Frankrijk op het programma.
In Genua is het Italiaanse publiek net zo onsportief als in Milaan. Gelukkig trekken de Nederlanders ook deze keer aan het langste eind. Er wordt eenvoudig met 4-0 gewonnen. Leuke bijkomstigheid is dat er naast de Hollandse kranten, dagelijks talloze telegrammen binnenstromen.
Zaterdag 10 september
Samen met de Hongaren wordt er ontbeten. Planjer heeft daarna een sightseeing tour door Genua geregeld, waarbij de belangrijkste bezienswaardigheden worden aangedaan. De tour eindigt wederom bovenop de wolkenkrabber.
Terug in het hotel is er wederom een lunch van macaroni, gevolgd door de rust. Vanavond staat de belangrijke wedstrijd tegen Hongarije op het programma. Bij winst is het bijna zeker dat Nederland de Trofeo Italia voor 2 jaar mee naar huis mag nemen.
Het publiek is duidelijk voor de Magyaren. Het valt dan ook helemaal niet mee voor de Italiaanse scheidsrechter Marchetti, die een prima wedstrijd fluit. Met 5-3 als eindstand is Holland weer een stap dichter bij de begeerde Trofeo.
Zondag 11 september
Vandaag is het alweer de laatste dag van het toernooi en dus ook de dag van de waarheid. Nederland speelt vanavond tegen Zweden, maar voordat het zover is wordt er wat ontspanning gezocht aan zee.
In de middag worden er filmopnamen gemaakt. Eerst wordt elke ploeg afzonderlijk gefilmd, gevolgd door oefenwedstrijden tussen de teams van de verschillende landen. In de middag volgt weer een periode van rust, gevolgd door de tactiekbesprekingen.
In het Hollandse kamp wordt berekend dat er met enkele punten verschil van de Zweden mag worden verloren om kampioen te worden. Trainer Frans vindt dat er gewoon gewonnen moet worden. Gelukkig lukt dit ook. Nederland wint met 4-1 van Zweden en is daarmee niet alleen toernooiwinnaar, maar tevens de nummer 1 van de wereld.
Traditiegetrouw belandt de trainer in het water, maar ook radioreporter Dick van Rijn moet het ontgelden. De prijsuitreiking in maar matig, maar dat wordt goedgemaakt door een succesvolle receptie bij de Nederlandse consul. Daarna wordt nog tot de laatste uurtjes gefeest in het hotel.
Maandag 12 september
Frits is in Genua op de trein naar Milaan gezet, zodat hij met het vliegtuig snel bij zijn vrouw en pasgeboren dochter kan zijn.Voordat de anderen de thuisreis aanvaarden is er nog tijd voor een stop in Como. Hier kunnen de heren na een maaltijd met aansluitend een boottocht, heerlijk afkoelen in het gelijknamige meer.
Gelukkig wordt de boot terug ook weer net gehaald en terug in Como staat de laatste spaghettimaaltijd op het programma, met aansluitend nog een korte kroegentocht. Om 23.00 uur vertrekt de trein richting Bazel, die daar de volgende dag om 7 uur arriveert. Hier maken Joop van Woerkom en de familie Verhoeff hun opwachting om zich voor de verdere reis bij de ploeg te voegen.
Dinsdag 13 september
Vanaf Bazel schiet het lekker op. Na een moeilijke opstart in de ochtend, komt de stemming er weer in en worden er de nodige melige grappen gemaakt.
Bij de grens met Luxemburg zijn er nog wat problemen met invoerrechten, maar daarna wordt er al snel gestopt bij Luxemburg-stad. Hier krijgen de mannen de maandagbladen van Bubi Frankenthal van HGVB, die hier met zijn vrouw op huwelijksreis is. De inhoud van de kranten is een voorbode van wat de ploeg in Nederland te wachten staat.
In Maastricht staat er een grote menigte op het perron. Namens de KNZB komt de heer Sabel met een enorme krans aandragen. Ook op de stations van Roermond, Eindhoven en Den Bosch dezelfde taferelen. Er wordt een speciale coupé tot bloemenopslagplaats gebombardeerd.
In Utrecht is de bloemenzee vrijwel eindeloos. De mannen hadden niet verwacht dat er zoveel is meegeleefd. Naast het enorme aantal zwementhousiastelingen is zelfs de Burgemeester speciaal voor de kampioensploeg gekomen. Een mooi einde van een mooie reis.
Tot slot
Ik heb wat extra informatie gehaald uit verschillende bronnen op internet, zoals Wikipedia, maar ook verschillende online krantenbanken die een schat aan informatie bevatten.
en Max van Gelder, dragende “Boero”, die ons geluk bracht.