Als onderdeel van de reeks Van reizen en trekken verscheen in 1927 bij De Maatschappij voor goede en goedkope lectuur uit Amsterdam het autobiografische werk Hoe ik om de wereld zwom van wedstrijdzwemmer en waterpoloër Arne Borg. De vertaling is van Alb. de Leeuw. Het boek omvat 264 pagina’s met 52 illustraties.
Inleiding voor mijzelf en voor anderen
In de inleiding geeft Arne aan dat hij geen brave Hendrik is, maar alles beschouwd is hij toch de kwaadste nog niet. Het wordt in de inleiding duidelijk dat hij zich het prettigst voelt in het water, waar hij het liefst zoveel mogelijk wereldrecords zwemt. Het boekje is ook bedoeld voor allen die Anne niet tijdens zijn zegetocht heeft zien zwemmen.
De voorgeschiedenis van mijn roem
Borg heeft een vrij onbezorgde jeugd, met wat mindere schoolresultaten. Als hij op de H.B.S. zit schrijft hij zich met tweelingbroer Ake in voor een zwemcursus. Na het droogzwemmen volgde het zwemmen aan de hengel.
Inmiddels hadden beide broers gezien dat de echte zwemmers het zogenaamde Indiaan-crawlen beoefenden. Borg beëindigde daarop zijn zwemlessen en nam het heft in eigen handen en leerde de slag door de trainingen van de Kappis-Simning-Klub, kortweg Kappis genoemd. Buiten, bij hun landhuis op Resarö, oefende Borg verder de Indianenslag. Hij versloeg alle andere jongens van het eiland, maar hij had geen idee dat hij wel eens een goede zwemmer zou kunnen worden.
Vanaf zijn 12e heeft Borg verschillende baantjes. Op zijn 18e besluit hij matroos te worden, nadat hij samen met zijn broer in 1917 lid was geworden van de adspirantenafdeling van de Stockholmse Kappsimningsklub (S.K.K.). Eén van de stokers gelooft niet in zijn heldendaden en maakt de fout om hem uit te dagen voor een zwemwedstrijd.
In het voorjaar van 1919 bezorgde één van zijn S.K.K.-vrienden, tevens directeur van het Stroombad, hem een baantje als handdoekenjongen. Dan gaat hij zijn eerste wedstrijd over 500 m. zwemmen. Het wordt een regelrechte sensatie, waarbij hij zijn opponenten ruim verslaat en ook nog ruim binnen de 8 min. zwemt. Dat was bijna ongelooflijk. Zijn tijd was bijna een minuut sneller dan die van het oude record.
Omhoog
Op 17-jarige leeftijd wordt Borg tegen alle verwachtingen in kampioen op de 500 en 1000 meter en in 1920 weet hij voor het eerst op beide afstanden het Zweedse record te verbeteren. In dat jaar wordt Borg Zweeds kampioen op de 200, 500 en 1500 m. vrije slag. Op de Olympische Spelen van Antwerpen komt hij nog tekort voor het eremetaal.
Het jaar erop, in 1921, zwemt hij in Oslo zijn 1e wereldrecord op de 1000 m. Met de S.K.K. gaat Borg op reis naar Engeland, waar in 13 dagen 11 zwemwedstrijden worden gezwommen en daarbij slechts 1 estafette wordt verloren. Borg verbetert tijdens deze reis verschillende Engelse records. Tijdens het carnaval van Blackpool is hij eregast en liet hij de brandweer uitrijden om het publiek nat te spuiten. Tenslotte werd er nog een bezoek gebracht aan Holland, waar Het Y gastheer was.
Mijn methode
Het succes van Borg is te verklaren in het feit dat hij, ongeacht de afstand, altijd de crawl zwom, terwijl men normaal gesproken op langere afstanden gewoonlijk de Trudgeon zwom. Borg verklaart daarnaast dat zijn succes te danken is aan zijn lichte, tengere lichaamsbouw, die voor weinig weerstand zorgt.
Met behulp van zijn trainers wordt zijn zelf aangeleerde slag geperfectioneerd, zodat hij als het ware door het water glijdt. Daarnaast lijkt de manier die Borg zichzelf heeft aangeleerd veel op de Australische crawl, waarbij arm- en beentempo gelijk zijn.
Nu is het tempo het snelst. De rechterarm (onder water zichtbaar) staat loodrecht ten opzichte van het lichaam: daarna buigt men hem, drukt hem tegen het lichaam aan en zijn voorwaartse beweging wordt een vooruitgeschoven dito. De linkerarm heeft ruim de helft van den afstand boven water afgelegd. (Zie de boog, dien het schuim op de foto trekt).
Effectiever is de Amerikaansche crawl, waarbij 4 tot 8 beenbewegingen worden gemaakt per slag. Borg gaat hard aan de slag om zich deze laatste methode eigen te maken. Maar zelfvertrouwen vindt hij nog de voornaamste oorzaak van zijn succes.
De getuigenverklaringen van mijn vrienden, de redacteurs
Borg wordt aan alle kanten opgehemeld met termen als Zwemwonder en realiseert zichzelf daarbij dat het belangrijker is om zichzelf tevreden te stellen. Een lid van een concurrerende zwemvereniging komt in de redactie van het vakorgaan en zorgt ervoor dat Borg en ook trainer Harald Julin op allerlei manieren zwart worden gemaakt.
Ook als hij na een tournee door Duitsland verschillende wereldrecords verbetert, blijft de toon van het blad negatief en worden de prestaties gebagatelliseerd. Als het blad een estafettewedstrijd onder kantoorbedienden organiseert, wil Borg wel met top-waterpolospeler Gösta Persson deelnemen. Het sportblad had echter verwacht deze wedstrijd te winnen en als maatregel weigeren ze de deelname van Borg, die daarop zorgt dat zijn teamgenoten weigeren deel te nemen. Daarop volgend blijft men Borg maar zwart maken en hem negatieve bijnamen geven, totdat hij er wanhopig van werd.
De landverrader
Arne wordt meegevraagd door zwemvereniging Neptun aan een reis naar Spanje deel te nemen. Binnen zijn eigen vereniging S.K.K. was er veel verontwaardiging dat de Spanjaarden op verzoek van Neptun een garantiesom betaalden. Er heerste op dat moment dan ook een ruzie tussen Neptun en S.K.K. Bijkomend probleem was dat Borg in diezelfde periode op legeroefening moest en dat hij te laat was met een aanvraag tot uitstel.
Hij neemt een andere grensovergang om toch mee te kunnen doen aan de wedstrijden. Die opzet lukt, maar zo ongeveer alle kranten spreken er schande van. Uiteindelijk zwemt Borg zijn wedstrijden in Spanje en ook nog in Frankrijk. De Commissie van Berechting, een hoge Zweedse sportorganisatie, wil Arne diskwalificeren. De Zweedse Zwembond weigert hieraan mee te werken.
Eind goed al goed
Op een handige manier wordt Borg gerehabiliteerd. Hij dreigt onder meer te emigreren naar Canada en als trainer aan de slag te gaan in Barcelona. In Spanje en Frankrijk had hij verschillende Zweedse records gezwommen inclusief een wereldrecord. Het zou toch wel heel erg zonde zijn niet over een kanon als Borg te beschikken tijdens de Olympische Spelen van Parijs.
Hij moet wel zijn gevangenisstraf uitzitten, maar daar wordt van alles geregeld om het heb aangenaam te maken. Zijn dagelijkse bezoek zorgde voor voldoende eten. Hij kreeg zelfs zoveel attenties, dat de andere gevangenen meeprofiteerden.
De dreiging van Canada vervalt, maar wel kondigt Borg een door De Bond en het blad Dagens Nyheter georganiseerde tournee naar Australië aan, waar hij van januari tot april 1924 zou verblijven als vertegenwoordiger van de Zweedse Zwembond.
Overeenkomst met Dagens Nyheter een snelle wisseling van telegrammen
Dagens Nyheter en de Zweedse Zwembond zijn het snel met elkaar eens. Laatstgenoemde nam onmiddellijk alle nodige maatregelen om, zonder tijd te verliezen, met de Australische Zwembond tot een akkoord te komen. De snelle uitwisseling van telegrammen leverde uitstekende resultaten op. De eerst vertrekkende boot van Londen naar Sydney werd geregeld.
Stockholm – Adelaide
Borg verlaat op 18 november 1923 per boot Zweden, om pas op 24 juli 1924 terug te komen. In Londen ligt stoomschip Moldavia gereed om zijn passagiers in 6 weken tijd naar Australië te brengen. Zijn beperkte kennis van de Engelse taal breekt hem wel wat op. Gelukkig wordt dit gecompenseerd door het dansen, daar hij de jongste heer in het gezelschap is.
Hoewel hij zich op de achtergrond heeft gehouden, brengt de Australische post die aan boord wordt gebracht daarin verandering. Elke krant schrijft wel met minstens één hooggestemd artikel over zijn met spanning verwachte aankomst.
Onderweg ontmoet hij verschillende in die tijd bekende personen. Om de tijd te doden wordt er veel bridge gespeeld, gedommeld, getennist, gedanst en Borg probeert in conditie te blijven door rondjes over het dek te rennen. In Port Saïd zwemt hij rondjes om de boot tegen de plaatselijke negers en wordt hij op sleeptouw genomen door een plaatselijke bewoner.
Door het Suezkanaal gaat het verder richting Rode Zee en Ceylon. De Moldavia blijft 2 dagen in Colombo liggen om kolen in te nemen en thee op te laden. Er werden verschillende uitstapjes gemaakt en Borg ontdekt een heerlijk 25 yards bassin om te trainen en het op te nemen tegen de badmeester, die kampioen van Ceylon is, maar die nog wel het e.e.a. van Borg kan leren.
Op 17 december ontvangt Borg post van de secretaris van de Australische Zwembond, met een beschrijving van het omvangrijke reisprogramma. Borg realiseert zich dat hij wel wat aan zijn conditie moet doen, temeer omdat hij inmiddels 8 kg. is aangekomen. Een aantal dagen erna wordt Kerstmis op de boot gevierd.
De volgende ochtend wordt de stad Fremantle bereikt. Hier krijgt Borg een aantal telegrammen, waaronder de mededeling dat zijn voornaamste tegenstander Andrew “Boy” Charlton zal zijn.Tijdens het verblijf in Fremantle wordt er flink getraind en wordt de kampioen van Fremantle verslagen. Oud- en nieuw worden aan boord gevierd.
Op 2 januari loopt de Moldavia Adelaide binnen. Borg reist verder met Ake Sundell (Dagens Nyheter) met de trein naar Sydney.
Voor de laatste keer van mijn leven… verbaasd
Het is nog 2 dagen reizen naar Sydney. Na een verwelkoming en gesprekken met enkele verslaggevers gaat Borg 400 m. zwemmen in het bad van Adelaide. Zijn tijd van 5 m. 29 sec. is een schokkende 20 sec. langzamer dan bij zijn vertrek uit Stockholm en zijn toekomstige tegenstander Charlton zwom al 5 m. 20 sec. Dit moest maar stilgehouden worden.
De volgende ochtend is er geen ontvangst in Melbourne, maar dat blijkt een vergissing omdat men hem pas later verwacht. Als hij zijn bagage gaat halen wordt hij alsnog ontvangen door een mensenmenigte, waaronder de Zweedse consul en een groot aantal fotografen en journalisten. Ook hier wordt gezwommen in de City Baths, met een nog treuriger resultaat dan in Adelaide.
Borg maakt hier kennis met zwemmer Frank Baurepaire, die terugkwam uit Sydney waar hij van Charlton verloren had. In de St. Kilda Baths delft Borg het onderspit tegen Beaurepaire.
Vervolgens gaat de laatste etappe met de trein naar Sydney. Onderweg wordt hij opgewacht door Mr. Kelly, de secretaris van de Australische Zwembond. Hij bereid Borg onderweg enigszins voor op wat komen zal, waaronder een grootse ontvangst in Sydney. Daar is een enorme mensenmassa op de komst van Borg afgekomen, zowel binnen als buiten het station.
Met een politiecordon vertrekt Borg naar zijn hotel. Ook in het hotel blijkt er een enorme zaal vol mensen Borg op te wachten, waaronder een ontvangstcomité met de president. Na verschillende speeches is het de beurt van Borg, die zich met zijn onderweg geleerde Engels redelijk uit de situatie weet te redden. De pers stond Borg op het dak van hotel Australia op te wachten en stond klaar om hem de nodige vragen te stellen.
Onze gast wordt verwelkomd
Borg werd verwelkomd door Mr. Jack Taylor, die het presidium had. Hij bracht in herinnering dat de 4 Australische deelnemers aan de laatste Olympische Spelen zo prettig in Zweden waren ontvangen (hij bedoelde de Spelen van Stockholm in 1912).
Oakes’ stokpaardje
Mr. Oakes, die Borg namens het Bondsbestuur van Nieuw-Zuid-Wales verwelkomde, verwees terug naar de zwemsport in de goede oude tijd toen hij zelf wereldkampioen was. Toen was er geen sprake van dergelijke mensenmassa’s. Ook de consul-generaal van Zweden, Mr. W. Kopson wenste zijn landgenoot het beste namens de Zweedse kolonie. Het antwoord van Borg op dit alles luidde:
“The best man must win!”
Borg vertelde verrast te zijn door de hartelijke ontvangst en zei dat hij zich gaarne bereid was met Boy Charlton te meten. Hij verzocht de menigte het glas te heffen en te drinken op diens gezondheid. Charlton bleek en beter zwemmer dan redenaar, want hij antwoordde slechts met één zin.
“Niet fit”
Vervolgens was er een ontmoeting met de pers waarin Borg verklaarde zich niet fit te voelen. Hij had onderweg té weinig gelegenheid gehad om te zwemmen. Op het schip was dit niet mogelijk. Op de vraag hoe zijn naam wordt uitgesproken antwoordde hij met Arner Bork.
Borg zwemt
In de namiddag bezocht Borg The Domain Baths. Hoewel hij nog niet zo snel was, wekte hij wel de indruk na een voorbereidingstijd van enkele dagen geweldige prestaties te zullen leveren. Zijn slag op de korte afstand is hier onbekend, hoewel zijn lange-afstandstempo enigszins op de Australische stijl lijkt.
Een true sport tragedie
Borg geeft een uitgebreide beschrijving over de ligging van Sydney. Aan bod komen onder meer de haven en de City, het handelscentrum waarvan de werknemers ‘s-avonds vertrekken naar de talloze voorsteden. Elk huis beschikt hier over een tuin en elke avond wordt Borg wel ergens uitgenodigd. Zijn dagindeling bestaat verder uit 2x een uur trainen in het 110 yards lange The Domain Baths, aan het zuidelijke strand van Port Jackson.
Borg wordt tijdens zijn bezoek geleefd. Hij is geen ogenblik de baas over zijn eigen tijd. Zijn dagboekaantekeningen staan vol met de, wat hij noemt brokstukken, en zijn lang niet zo uitgebreid, dat zij een beeld zouden kunnen geven van mijn plotselinge veelbetekenend geworden leven.
Borg volgt met dagboekaantekeningen uit de eerste weken, waaruit duidelijk is af te lezen dat hij wordt geleefd door het publiek en vele al dan niet hoogwaardigheidsbekleders die hem uitnodigen voor uiteenlopende feesten, diners en bijeenkomsten. De speculaties over wie de wedstrijd tussen Charlton en Borg zou gaan winnen wisselen per dag.
De belangstelling van Borg als wereldkampioen is zo groot dat hij zich realiseert dat dit naast zijn lichamelijke gesteldheid sterk ten koste gaat van zijn geestelijke vermogens. Werkelijk elke minuut was volgepland, waardoor Borg onmogelijk zichzelf kon zijn. Zelfs zijn dagelijkse trainingen werden door een paar duizend belangstellenden gevolgd, waardoor het voor Borg ook moeilijk te verbergen was hoe het met zijn (matige) conditie staat.
Borg probeert in zijn boek uit te leggen dat het leveren van een prestatie of het vestigen van een nieuw wereldrecord niet alleen aan lichamelijke capaciteiten ligt. Vaak heeft bij hem een ontspannen avond met een dansje en een paar glazen champagne meer positieve invloed dan alleen maar bezig zijn met de sport.
Boy
De Australische campagne zou beginnen met de zwemkampioenschappen van Nieuw-Zuid-Wales en het programma was als volgt samengesteld:
- Zaterdag 12 Januari 440 yards vrije slag
- Woensdag 16 Januari 220 yards vrije slag
- Zaterdag 19 Januari 880 yards vrije slag
De belangrijkste tegenstander van Borg was de pas 16-jarige Andrew Charlton. Boy Charlton is vanaf zijn prilste jeugd aan het water gewend. Hij heeft zijn opleiding ontvangen van Tom Adrian, ex-kampioen van Australië. Reeds in 1923 werd Charlton Australisch kampioen op de 880 yards.
Door zijn studie kon Charlton een half jaar niet trainen. Met het oog op de Olympische Spelen richt hij zich nu samen met zijn coach Tom Adrian geheel op het zwemmen, zeker sinds het bericht kwam dat de invitatie van Borg, om naar Australië te komen, bekend werd.
De tijden van Borg waren op dat moment een stuk beter dan die van Charlton. Echter, de tijden van Borg waren behaald op kortere banen. Dit geeft per baan zeker een seconde voordeel bij elk keerpunt. Borg heeft het idee, dat hij ondanks zijn gebrek aan training, toch nog wel de overwinning in de wacht kan slepen.
De nederlaag
Ook in de kranten van vrijdag las Borg dat alle deskundigen hem op grond van zijn tijd op de 220 yards de dag ervoor, als overwinnaar beschouwden. Borg had enkele dagen daarvoor erg slecht gezwommen op de 440 yards en op basis daarvan was een zeer bekend expert, die onder pseudoniem Trudgeon schreef, dat Charlton zou winnen.
Een dag later was hij, naar aanleiding van een interview, juist overtuigd dat Borg zou winnen. Op de wedstrijddag zaterdag was er een enorme mensenmassa op de been. Niet alleen bij het zwembad zelf, maar ook bij het hotel. Binnen korte tijd waren de duizenden toegangskaarten van The Domain Baths verkocht. De plaatselijke politie had het er maar druk mee
Borg had als strategie om er zo snel mogelijk vandoor te gaan. Naast Borg en Charlton deden Henry, Christie en Griffiths mee. Na de eerste baan had Borg een kleine voorsprong, echter deze voorsprong werd kleiner en kleiner en voor de laatste baan kwam Charlton langszij en pakte hij met meer dan 15 meter voorsprong de overwinning in dezelfde tijd als de wereldrecordtijd van Borg.
Charlton’s volkomen overwinning
De zondagsbladen waren zeer over de prestaties te spreken en repten met geen negatief woord over het verlies van Borg. Hij werd door de dochters van kapitein Lundgren opgehaald om naar een grote surfwedstrijd te gaan. Dit duurde de hele dag met redevoeringen en al.
Aansluitend was Borg te gast om te dineren bij bankier Fels. Ook hier gebeurde het dat er zich een grote schare mensen rond het huis verzamelde. Vergezeld van de schone Miss Florence betrad hij het balkon en hield een kleine redevoering. Borg werd uitgenodigd om de volgende dag bij de ouders van Miss Florence te verblijven op hun prachtige landgoed. Hier komt hij enigszins tot rust.
Op dinsdag 15 januari waren de voorwedstrijden voor de finale van de 220 yards op woensdag. Borg plaatst zich met de snelste tijd. Vanaf die dag was hij ook gast van kapitein Lundgren op zijn buitenverblijf, waar hij niet alleen uitstekend Zweeds eten kreeg, maar zich ook enigszins kon bevrijden van de vele representatieplichten.
Op woensdag werd de finale van de 220 yards gezwommen, waarbij in het algemeen werd beschouwd dat Borg zou winnen. In een bomvol zwembad zwom Borg zonder zijn hersens te gebruiken, hetgeen opnieuw resulteerde in winst voor Charlton, die met een yard voorsprong eindigde.
Ondanks zijn slechte prestatie was de Australische pers vol lof over Borg’s toch wel slechte prestatie. Hij denkt er even aan om zich aan de 3e ontmoeting, de wedstrijd van zaterdag, te onttrekken. Dat zou echter een enorm gezichtsverlies zijn.
Op donderdag zwom hij in zijn eentje 1000 meter, waarover hij niet ontevreden was. In de avond was hij eregast bij de kampioenswedstrijden voor dames. Ondanks de rust bij de Lundgren’s heeft Borg erg veel verplichtingen. Op vrijdag heeft hij van 2 tot 11 uur allerlei bezigheden. Toen hij eindelijk om middernacht in bed lag, was hij doodvermoeid.
Zaterdag had hij dan ook niet de minste hoop op een overwinning en verwachtte hij met grote afstand te verliezen. The Domain Baths was opnieuw met 8000 toeschouwers gevuld. Charlton en Borg liggen de hele wedstrijd naast elkaar, totdat Borg 15 m. voor de doellijn spierkramp krijgt. Charlton wint met 6 m. voorsprong in een wereldrecordtijd. Borg neemt zich voor de volgende keer te gaan winnen.
De passie der Australiërs
De passie voor sport en de grote opwinding tussen Borg en Charlton is eenvoudig te verklaren. Angelsaksers hebben over het algemeen een bijzondere hartstocht die zij betting noemen. Er is een kolossale belangstelling voor de rensport, waarbij bookmakers goede zaken doen. Ook op de wedstrijden van Borg tegen Charlton werd flink gewed, hetgeen een deel van de enorme belangstelling voor het zwemmen verklaart.
De joligste avond van het jolige weeuwtje
Met het wedden werd goed verdiend en in eerste plaats ontvingen Charlton en later ook Borg allerlei mooie geschenken, zoals gouden horloges, ringen en manchetknopen. Het meest bijzondere geschenk was wel de 350 flessen wijn die Borg geschonken kreeg van Mr. Westfaul.
Een majoor, een intieme vriend van de paarlenkoning Farquhar, wilde reeds lange tijd een parel uit diens verzameling bezitten. Farquhar stelde hem daarom voor £ 100 op Borg te wedden. Als hij zou winnen zou hij een parel krijgen.
Het mocht niet zo zijn. Iedereen die het verhaal hoorde vond het geweldig sporty dat Charlton nu de parel zou krijgen, maar een dag later werd de zaken nog veel mooier. De aanbeden primadonna van het Sydneyse Operettegezelschap, Miss Gladys Montgrief, liet d.m.v. de kranten bekend maken dat ook Borg door zijn buitengewone sportiviteit ook recht had op een parel.
Zo gezegd, zo gedaan. De uitreiking zou tijdens een speciale bijeenkomst in de feestzaal van het Balfour-Hotel plaatsvinden, waar zowel Charlton als Borg vergezeld van een schare notarissen hun parel ontvingen. De uitreiking werd gevolgd door een high-tea, aangeboden door de vrouwelijke leden van de Australische zwembond.
‘s-Avonds had in het Operagebouw een galavoorstelling plaats, waarbij Borg als gezelschap het echtpaar Lundgren en hun dochter meenam. Opnieuw waren er toespraken en werd voor Borg For he’s a jolly good fellow toegezongen. Na een dag vol champagne viel Borg uitgeput neer op zijn bed.
Waarin ik den lof van het Feu Sacre zing
Borg gaf reeds aan dat hij door de korte voorbereidingstijd het feu sacré (heilige vuur) niet meer te pakken kon krijgen, maar het duurde niet lang of hij werd door de geestdrift bevangen om een nieuw wereldrecord te zwemmen, bij voorkeur in een rechtstreeks duel met Charlton. Charlton zou echter, in tegenstelling tot Borg niet deelnemen aan het kampioenschap van Australië in Hobart op Tasmanië.
De leiders van de Australische Zwembond probeerden Charlton over te halen, maar één van de grote bladen wees erop dat hij in het belang van zijn gezondheid en met de naderende Olympische Spelen, rust zou moeten nemen.
Het kwam erop neer dat de supporters wilden dat Charlton als hun afgod ongeslagen zou blijven. Ook Charlton zelf kwam met allerlei smoezen om maar niet tegen Borg te hoeven zwemmen. Toch zwom Charlton elke week verscheidene exhibitions, waarbij van diens zogenaamde hartaandoening niets te bespeuren was.
Dat maakte Borg natuurlijk woedend. Maar alle pogingen om tegen Charlton te zwemmen waren tevergeefs. Zijn enige troost was dat de gehele pers zijn wens uiteindelijk krachtig ondersteunde. De voornaamste zwemexpert van Sydney gaf aan dat Borg geen eerlijke kans had gekregen.
Om zich rustig te kunnen voorbereiden zou Borg in eerste instantie niet in Sydney, maar in Queensland uitkomen zodat hij zich goed kon voorbereiden. Dit werd echter afgewezen en zoals bekend werd Borg vanaf zij aankomst geleefd.
Een opzienbarende verbetering
De enige week waarin hij slaagde zich aan zijn bewonderaars te onttrekken, leverde schitterende resultaten op. Op maandag 21 januari 1924 reisde Borg in 2 dagen met de trein naar Brisbane in Noord-Queensland. Na de nodige feestelijkheden won Borg donderdagavond het kampioenschap van Queensland over 100 yards.
Zaterdag de 26e kwam een telegram van Kelly uit Sydney, waarin hij Borg vroeg of hij geneigd was om op de 30e te starten in Sydney ten voordele van het Fonds voor de Olympiade. Het programma bevatte tevens het kampioenschap van Nieuw-Zuid-Wales over één Engelse mijl en Charlton moest deze titel verdedigen. Borg bevestigde deel te nemen op genoemde afstand en op de 100 yards.
Na enige overwinningen in de omtrek van Wales vertrok Borg de 29e naar Sydney, waar hij vroeg in de ochtend van de wedstrijd arriveerde. Charlton zou inderdaad deelnemen… maar niet op de afstanden die Borg zou zwemmen.
Op de 100 yards kwam Borg gelijk aan in 55 sec., een verbetering van het Australische record. Vervolgens besloot Charlton een nieuw Australisch record te zwemmen over 500 meter. Borg werd woedend en besloot met de tijdopnemers af te spreken dat zijn tussentijden op de 500 en 1000 meter en zijn eindtijd op de 1609 meter opgenomen zouden worden, zodat hij 3 Australische records zou kunnen zwemmen.
En zo gebeurde het onwaarschijnlijke. De records werden met een ruime marge verbeterd. Na afloop kwam Charlton stom van verbazing Borg feliciteren. Borg nam hem flink te pakken met de woorden: “Och beste jongen, dat was toch niet de moeite waard. Het was maar een kleine exhibition. Kortom; Borg had een heerlijke avond en werd uitgebreid gehuldigd.
De volgende dag was hij met zijn beste vrienden bij de schatrijke heer Westfaul uitgenodigd, die hem persé 350 flessen van zijn beste wijnsoorten wilde schenken. Midden in zijn kelder met 100 jaar oude wijnen, zat het gezelschap aan een schitterend gedekte feestdis. Die dag vertrekt Borg via Melbourne naar Hobart om aan de kampioenschappen van Australië deel te nemen.
Een maand van kampioenschappen en records
De laatste 6 weken van zijn verblijf ervaart Borg als enigszins vermoeiend en eentonig. Op den duur kreeg hij wel een beetje teveel van het goede: teveel prachtige toespraken van burgemeesters, al teveel feestelijkheden en ceremoniën en veel te weinig spannende wedstrijden in het water.
Toch zaten er ook vrolijke dagen en uren tussen met prachtig georganiseerde feesten en zelfs een opwindende vossenjacht in Port Pieri, 150 Engelse mijlen ten noorden van Adelaide. Andere heerlijke ogenblikken beleefde Borg toen het hem lukte Charlton’s records te slaan, behalve op de 880 yards, maar het lukte de organisatoren van de wedstrijden niet om dat record te registreren.
Op zaterdag 2 februari komt Borg aan op Tasmanië, waar hij gelijk doorreist naar de hoofdstad Hobart. De Australische kampioenschappen begonnen hier op woensdag 6 februari in het 50 yard lange bassin. Die dag won Borg van Frank Beaurepaire, ex-kampioen van Australië, tegen wie hij voor het eerst zwom.
Voor de volgende wedstrijd was er wat commotie. De zwembaan liep niet helemaal symmetrisch, waardoor alle banen, maar in het bijzonder baan 6 wat langer was. Toen Borg hierover hoorde bood hij meteen aan deze baan te nemen.
Borg kondigde aan om een aanval te doen op de 880 yards. Hij zou hierin geslaagd zijn als de chronometer op tijd was ingedrukt. Geen record dus, terwijl hij het record met ruim 20 seconden zou hebben verbeterd. Vervolgens werd Borg geacht aanwezig te zijn bij een feest van de Hobartischen Bond, maar dit viel – tot woede van de president – in het water omdat Borg vreselijk verkouden was en ook nog pech onderweg had.
Dinsdag de 12e won hij zijn 3e kampioenschap van Australië, nl. over 220 yards in een nieuwe Australische recordtijd van 2.23 min. In Melbourne, waar Borg op 15 februari aankwam won hij 3 kampioenschappen en verloor hij er 1 over 1320 yards van Frank Baurepaire, vooral om dat Baurepaire zeer bedreven was in het keren in de St. Kilda Baths.
Tijdens zijn 10-daags verblijf nam Borg deel aan een groot aantal Engelse en Zweedse festiviteiten. Bovendien won hij de wedstrijden om het kampioenschap vrije slag van Australië over 100 en 440 yards. Daarnaast deed hij mee met de ploeg van Sydney aan een waterpolowedstrijd tegen Melbourne. Sydney won met 4 – 1, waarbij Borg alle vier de goals voor zijn rekening nam.
Tijdens de laatste mogelijkheid om Boy Charlton’s record op de 440 yards te verbeteren slaagde Borg hierin. Nu was hij volkomen tevreden. Op zondag 9 maart vertrok Borg naar Sydney terug om op donderdag de 13e per s.s. Niagara te vertrekken te midden van allerlei afscheidsfestiviteiten die voor hem waren georganiseerd.
Een waardig afscheid van de Zuidzee
Het rustige leven keerde terug tijdens de 16 dagen durende reis met slechts 2 onderbrekingen. Borg was onderweg naar Hawaï, waar hij in de hoofdstad Honolulu enige weken zou doorbrengen met lokale zwemmers. Dit was een voorstel van de secretaris van de Australische Zwembond. Hiervoor was echter toestemming nodig van de Zweedse Zwembond. Zij waren in eerste instantie tegen een route via Hawaï en Amerika, maar na een uitvoeriger telegram kreeg Borg toch groen licht.
Het leek er tegelijkertijd op dat Boy Charlton niet naar de Parijse Olympiade zou gaan, zonder begeleiding van zijn coach Tom Adrian. Maar, na een nationale collecte van een sportblad, werden de £ 600,- voor de reiskosten van Adrian bijeengebracht.
Op maandag de 16e werden Borg en zijn reisgenoten tijdens een 25-urige tussenstop in Auckland aangenaam bezig gehouden met o.a. een uitgebreide autotocht. In de middag gaf hij een exhibition voor pers en invités en in de avond won hij gemakkelijk op 2 afstanden van de kampioen van Nieuw-Zeeland.
De volgende stop was de hoofdstad van het Fidji-rijk: Suwa. Bij aankomst werd Borg aangesproken door de Sjeik van Fidji, de koning der inboorlingen. Hij verzocht hem een exhibition te geven in het water van de haven, waarin de haaien rondzwommen. Borg weigerde, maar beloofde erover na te denken, nadat de sjeik een aantal voorzorgsmaatregelen had voorgesteld.
In de middag kwam de sjeik terug met de kampioen-zwemmer van Fidji, de zijn krachten met Borg wilde meten. Laatstgenoemde weigerde na inspectie van de haven opnieuw om te zwemmen. Hij werd nu uitgenodigd voor een inlandersfeest en, opgewekt door zijn nieuwsgierigheid zegde Borg toe.
Na een korte rit kwam hij in een ruimte vol zwartjes. De sjeik hield een redevoering die hij netjes voor Borg vertaalde. Aansluitend dompelde hij een schelpvormige schaal in een groot houten vat en gaf deze aan Borg, die bij zijn eerste slok een enorme hoestbui kreeg. Zo ging de schaal de gehele zaal door.
Toen iedereen gedronken had vond Borg het mooi geweest en liet zich terugbrengen naar zijn hotel. Waarschijnlijk was de drank kava-kava, bereid uit een plaatselijke plant, vermengd met kokosmelk en speeksel. Na een gezamenlijke whisky in het hotel werd er afscheid genomen. Bij vertrek kreeg Borg een paarlen collier aangeboden.
Wat ik in het Aards Paradijs beleefde
Van 28 maart t/m 15 april verblijft Borg op Honolulu. Bij aankomst ontbreekt een ontvangstcomité. Na enige tijd komen er enkele reporters, die de verontwaardiging van dit feit noteren. Uiteindelijk blijkt alles op een vergissing te berusten, omdat de autoriteiten van mening waren dat de Niagara pas een dag later de haven zou binnenlopen.
De dag erna is er een hoop ophef in de kranten. Borg maakt hiermee kennis met de Amerikaanse wijze waarop het ontbreken van een uitgebreide ontvangst uitgebreid uit de doeken wordt gedaan. Eén van de reporters van de krant die hierover schreef was zijn voorganger op de wereldrecordlijst Norman Ross.
Door bemiddeling ontmoeten ze elkaar. In 1920 in Antwerpen had Borg zich nog een onbetekenende kwajongen tegenover hem gevoeld. Nu werd hij een van zijn intiemste en hulpvaardigste vrienden. Ross was gebrouilleerd met de leider van de plaatselijke zwembond, dus ook Borg viel bij Mr. Conkling in ongenade.
Borg stak niet onder stoelen of banken dat hij de plaatselijke zwemmers zou afmaken en dat viel natuurlijk niet in goede aarde. Dit bleef zo tot ze zich in Parijs met elkaar verzoenden. Borg logeert in een klein huisje bij Waikiki Beach, in de dependance van het Moana-hotel; Seaside genaamd.
De baai van Waikiki beschikte over grijs-wit zand, palmbomen en andere prachtige boomsoorten. Tussen de suiker- en ananasvelden slingerden brede, geasfalteerde, met palmen omzoom de boulevards. Borg bezoekt op uitnodiging een grote suikerfabriek, waar hij verbaasd is over de onfeilbare en geweldige nauwkeurigheid waarmee de ruwe suiker geraffineerd wordt.
Iedere ochtend onderneemt Borg een zwemtocht in het water van de baai, gevolgd door een heerlijk ontbijt met veel fruit. Hij maakt onder meer kennis met de grapefruit. De verdere dagindeling bestond uit een massage, een uurtje rust.
Na de lunch speelde hij een partijtje tennis en vervolgens liep hij in gestrekte draf naar de stad. Hier trof hij dagelijks zij vriendinnetjes Helen Moses en Marie Wehselau. Eerstgenoemde ging als reserve mee naar Parijs, waar de 17-jarige Wehselau de 100 m. vrije slag won. Met z’n drieën gingen ze trainen in het 110 m. lange havenbassin.
Na afloop werd vaak Waikiki-beach bezocht, waar Helen en Marietje Borg inwijdden in de specifiek Hawaiaanse sport van surfriding. Met een surfboard zwemt men tegen de golven in en vervolgens werpt men zich met zijn plank op een golfkruin en laat zich zo aan land brengen. Borg vindt het maar moeilijk, maar hij beleefd er veel genoegen aan.
Verder waren er verschillende mogelijkheden om je in Honolulu bezig te houden. Het is erg Amerikaans. Er is geen theater, maar des te meer bioscopen. Driemaal per week was er een bal in het Moana-hotel en de andere dagen gaf het Koninklijk Hawaiaanse orkest concerten in het schitterende park, bestaande uit Ukelelesongs.
Records in het voornaamste bassin ter wereld
Borg wil in Honolulu het wereldrecord op de 880 yards verbeteren, het enige wereldrecord wat Charlton nog in handen heeft. Hawaï beschikt over een profeet van het zwemmen, Duke Kahanamoku, deelnemer aan de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm, waar hij met zijn Amerikaanse crawl een wereldrecord op de 100 m. zwom.
Thuis werd hij als een volksheld ontvangen en van een nationale inzameling werd voor hem een villa gebouwd. In een van de dakbalken zit zijn gouden medaille vastgeklonken. Op de Olympische Spelen van Antwerpen in 1920 won Kahanamoku opnieuw en werd zijn Hawaiaanse collega Warren Kealoha 1e met een wereldrecord op de 100 m. rugslag.
Ook in Parijs in 1924 waren zij onder de besten. Kealoha won opnieuw en Kahanamoku moest alleen Johnny Weissmuller voorlaten, terwijl zijn broer Sam 3e werd.
Borg was gevraagd over welke afstanden hij wedstrijden wilde zwemmen. Dit zouden op vrijdag de 12e april de 880 yards worden, de 12e de 400 m. en de 13e de 200m. Openhartig gaf hij toe dat er geen gevaarlijke mededingers zouden zijn, omdat het uithoudingsvermogen van de Hawaianen tekort zou schieten.
Zeer tot woede van Mr. Cockling koos Borg Norman Ross als zijn coach. Warren Kealoha werd zijn voornaamste tegenstander. Borg won de 3 wedstrijden met gemak. Op de 2 langste afstanden verbrak hij zelfs het wereldrecord. Op de 880 yards was hij 8 sec. sneller dan het record van Charlton.
Op de 400 m. verbeterde Borg het wereldrecord van Weissmuller met 7 sec. De 100 m. wedstrijd die op het programma stond, werd in 1 min. 1,8 sec.gewonnen door Sam Kahanamoku. Met zijn vertrek op de 15e uit Hawaï brak er een nieuw avontuur aan. Borg zou met Frank Beaurepaire een tournee door Amerika ondernemen. Op 22 april arriveren zij in San Francisco.
Op de 1e dag van zijn verblijf in San Francisco wijzigt Borg zijn reisplan al volledig. De bedoeling was om een aantal staten te bezoeken. Samen met Frank Beaurepaire bezoekt dinsdag de 22e de Olympic-Club, één van de grootste sportverenigingen van Californië, waar ze de lunch gebruiken met de Zweedse Amerikanen Ernst Brandsten en Hjalmer Johansson.
Dit zijn beroemde springers, die al meer dan 10 jaar als beroepstrainer werkzaam zijn, net als Greta Johannson, de vrouw van Brandsten. Brandsten en zijn echtgenote geven les aan de Stanford-University in de stad Palo Alto, niet ver van San Francisco. Brandsten adviseert Borg om een hele maand te blijven trainen en dan direct door te gaan naar Parijs. Dat werkt beter dan een korte tour door Amerika om vervolgens in binnenbaden van Zweden te trainen.
Brandsten nodigt Borg uit om te komen logeren in zijn kamp, waar hij zoveel kan oefenen en trainen als hij wil. Vanaf zaterdag de 26e vestigt Borg zich in Bransten’s tentenkamp. Dit kamp wordt ook door jongelui uit San Francisco gebruikt, die in grote getale met hun auto hier hun weekend doorbrengen.
In dit kamp brengt Borg bijna een hele maand door, waarmee hij verder bouwt aan een zeer solide trainingsbasis werkt, waarvoor hij reeds in Hawaï de basis legde.
Borg woont samen met Brandsten’s zwager op twee kamers met een keuken, waar zij zelfstandig de huishouding doen. Voor boodschappen springt Borg in een Fordje naar Palo Alto. Inmiddels was ook bekend geworden dat Brandsten coach van de springers zou zijn, die Amerika bij de Olympische Spelen in Parijs zouden vertegenwoordigen.
Onder toezicht van Brandsten, die hem herhaaldelijk onderwees en verbeterde, zwemt Borg elke ochtend van de cementen barrière aan de ene breedtezijde van het meer naar de andere oever, ongeveer een halve mijl verder gelegen, en dan weer terug. In de middag traint Borg op de korte afstand.
Borg sluit vriendschap met vele studenten van Stanford-University en krijgt daardoor een kijk op het interessante universiteitsleven in Amerika. Stanford-University is een stad op zich, waar iedere faculteit een eigen gebouw heeft, aangevuld met administratiegebouwen, een postkantoor, een eigen bank, een bibliotheek, een museum en een kerk.
Het merkwaardigste van het Amerikaansche onderwijsleven is wel, dat aan de lichaamsontwikkeling evenveel zorg wordt besteed als die aan de geest. Een uitzondering wordt gemaakt voor topsporters, die een poosje verlof krijgen om te trainen voor een wedstrijd, waarbij de eer van de school op het spel staat. Hij moet vervolgens wel slagen voor zijn examen.
Diezelfde zaterdag was Borg aanwezig in het Stanford-stadion, waar de Stanford-University voor het eerst sinds 20 jaar de jaarlijkse sportwedstrijd tegen California-University won. Op de in de vorm van een ellips geplaatste tribunes passen 65.000 toeschouwers en aan elk van beide secties stonden 3 cheerleaders op een podium. Stanfords trainer, Dick Templeton, werd boven de hoofden van de menigte getild.
Er werd Borg verteld dat deze gebeurtenis helemaal in het niet valt bij de ongelofelijke scènes die zich ieder jaar afspelen als het sportseizoen zijn hoogtepunt bereikt in de rugbywedstrijd tussen Stanford en California. Met de opbrengsten van de kaartverkoop kan het sportprogramma van het hele jaar gefinancierd worden. Aan de wedstrijd zijn ook allerlei tradities verbonden.
Borg maakt ook nog een ontgroening mee van pas tot de universiteit toegelaten jongelui. De geblinddoekte “groenen” moesten op bevel allerlei opdrachten uitvoeren. De bijna-ontgroeiden kregen het bevel hun rechter schoen en sok uit te trekken om vervolgens te gaan dansen, totdat de dapperste van de groenen zijn blinddoek durfde af te zetten. En dan was het de grote vraag hoe ze weer thuis moesten komen.
Langs een avontuurlijke omweg naar Parijs
Op zondag 4 mei zwom Borg voor het eerst voor het Californische publiek in Neptune-Beach, in het Z.O. van San Francisco. Het werd een demonstratiewedstrijd omdat Borg geen toestemming van de Zweedse Zwembond had om bij wedstrijden in Amerika uit te komen.
Door ontzettende oorpijn zwom Borg een matige tijd. De bladen waren dan ook niet enthousiast en zagen Borg niet als bedreiging voor de Verenigde Staten. Bij consultatie van een dokter bleek Borg een hevig ettergezwel in zijn gehoorbuis te hebben.
Terug in een van de clublokalen in Stanford ving Borg een gesprek op: “Och, die Zweed is een opsnijder eerste klas, maar zwemmen kan hij niet”. Direct daagde Borg de spreker uit om de halve mijl te zwemmen tegen de 5 beste zwemmers van de universiteit.
Op woensdag 9 mei brengt Borg een bezoek aan Stockton, waar hij zwemt in een uitstekend bassin van de Zweed Erik Hebbe. De dag daarna keert hij weer terug. Op vrijdag de 9e ontmoet hij de Hawaiaanse zwemploeg, die speciaal komt voor de kwalificatie voor de Olympische Spelen.
Diezelfde dag zwemt Borg de weddenschap met dichtgestopte oren en neusgaten en weet met gemak te winnen. Nu wordt Borg door de studenten en de bladen de hoogte in geprezen. Op zondag 8 mei geeft Borg zijn laatste demonstratie tijdens de Amerikaansche springkampioenschappen. Hij verbetert daar het Amerikaanse record op de 500 m.
Borg neemt een uitnodiging aan om bij de Zweedse sportvereniging Viking in Vancouver te komen zwemmen. Hij vertrekt uit San Francisco en geniet hij 2 dagen lang van het prachtige uitzicht. Op donderdagavond 22 mei wordt hij ontvangen door 200 enthousiaste Zweden, die in Vancouver over hun eigen zwemvereniging beschikken.
Er waren verschillende wedstrijden georganiseerd in het eigen eigenaardige zwembad van 15 yards, gebouwd in de kelder van een kerk. Ook hier wint Borg op alle afstanden.
Na verschillende uitjes vertrekt hij op zondag 1 juni met de trein richting Chicago, waar hij op donderdag de 5e arriveert. Hij is hier te gast bij de “Illinois Athletic Club”, de vereniging waar ook Johnny Weissmuller zwemt. Weissmuller geldt als de snelste zwemmer ter wereld, hoewel daarbij wel op een geheel eigen wijze (wereld)records worden geteld:
- Elke baan van verschillende lengte telt als apart wereldrecord
- Er wordt onderscheid gemaakt tussen zoet en zout water
Zo kon het zij dat Weissmuller wel 50 records op zijn naam had staan. Helaas kon Borg niet tegen Weissmuller zwemmen, omdat hij in Indianapolis was om zich te plaatsen voor de Olympische Spelen.
Borg gaat trainen met zijn Zweedse kameraad Orvar Trolle, die Zweden ook zou vertegenwoordigen bij de Olympische Spelen en Ture Agren, een andere Zweedse kampioen-zwemmer. Op maandag de 9e is Weissmuller dan eindelijk terug in Chicago. Na het ontbijt zwemmen ze elk een kleine demonstratie, waarin ze zich allebei expres inhouden. Later hoort Borg dat Weissmuller toch wel onder de indruk was.
Op zaterdag de 14e vertrekt Borg met de Zweedse heilgymnast Trolle naar New York, via de indrukwekkende Niagara Falls. In New York worden ze ondergebracht in het zelfde hotel als de Amerikaanse ploeg, hetgeen oude vriendschappen deed hernieuwen en nieuwe deed sluiten.
Twee dagen na de Amerikanen vertrekken Orvar en Borg aan boord van de s.s. “Aquitania”, een luxe boot die beschikte over een prima trainingsbad van 15 yards, waar Borg zijn meeste tijd verbracht. Na de lange overtocht arriveert Borg op 26 juni in Cherbourg. In de haven zien zij een Zweedse vlag en direct worden zij aan boord uitgenodigd. Diezelfde avond nog vertrekken ze met de trein naar Parijs.
De Olympische Spelen te Parijs
Even voor 3 uur ‘s-nachts komt Borg in Parijs, De Lichtstad aan, die hij zegt te aanbidden om de gezellige, zorgeloze stemming, die er heerst. Met 8 koffers rijden Armas, Orvar en Borg twee uur lang rond op zoek naar een hotel. Alles was bezet totdat ze een klein hotel vinden waar ze voor slechts 20 francs per kamer kunnen logeren.
Ze reserveren gelijk 3 kamers en pakken hun bagage. Daarmee had de portier niet gerekend. Het blijkt een zogenaamd hotel te zijn waar men een kamer voor één nacht huurt. Ze beloven plechtig de volgende dag op zoek te gaan naar een ander hotel.
De volgende dag zoek Borg zijn oude clubvriend Olle Persson op. Door zijn bemiddeling kregen de drie heren onderdak in hotel Ideal. Precies 12 uur na aankomst was het tijd om het Amerikaansche team op het station te ontvangen.
Bovenop de piramide van koffers en handbagage zat de wereldkampioen Johnny Weissmuller. Onder de verzamelde volksmenigte bevonden zich ook een aantal Zweedse journalisten, die Borg plotseling met een stortvloed van vragen overstelpten.
Armas, Orvar en Borg leidden al spoedig een zeer geregeld en methodisch leven. In de ochtend werden Orvar en Borg door Armas gemasseerd en na een licht ontbijt reden ze naar de zweminrichting, waar Borg even na 10 uur zijn 1500 meter zwom. Soms trainde hij nog mee als waterpoloër met de Amerikanen.
Na de lunch en af en toe een dutje was Borg om 15 uur terug in het zwembad om zich te oefenen in het sprinten en om te werken aan zijn keerpunten. Later in de middag en ‘s-avonds was er dan tijd om Parijs te bezichtigen.
De Olympische zwembaan Piscine de Tourelles ligt in het N.O. deel van Parijs. Ze is 50 m. lang en 12 m. breed en beschikt over een tribune waar 10.000 personen op passen. Het zwembad heeft de stad een slordige 12 miljoen francs gekost.
Met een diepte van 5 m. van start tot midden en een verder hellende bodem naar 1 m. diepte, is er een aanzienlijke hoeveelheid water nodig. Bovendien ontbreekt er een filtreer-installatie. Het kost dan ook een kapitaal om het water geheel te verversen.
Toch vindt Borg, die in zijn leven al heel wat zwembaden heeft gezien, de accommodatie en de maatregelen, die men met het oog op de wedstrijden had genomen, nergens ter wereld zo schitterend had kunnen zijn als ze in Parijs waren.
Op de tegelvloer van het bassin gaven zwarte lijnen de zes banen aan. Op de oppervlakte van het water waren deze bovendien nog op duidelijk zichtbare wijze afgebakend; helrode cilindervormige kurken hingen aan een soort van kabel van de ene breedtezijde tot de andere. De springtorens en -planken, die zich aan de rechter lengtezijde bevonden, werden door alle springers om het hards bewonderd en ook het poloveld was first-class.
Ook de Australiërs waren inmiddels gearriveerd. Charlton was, waarschijnlijk door de lange zeereis, veel dikker geworden. Tom Adrian had een zenuwinzinking gehad en was opgenomen in een krankzinnigengesticht in Londen. Charlton zag er wel gezond en krachtig uit en gleed als gesmeerd over het water.
Als Charlton en Borg gezwommen hadden, verschenen de autobussen vol Amerikanen. Met de dames in hun badmantels, kwam er pas echt leven in het zwembad en ook Johnny Weissmuller trok volop de aandacht.
De Amerikaanse zwemploeg beschikte over een massa uitstekende zwemmers, die elk tot op het laatste ogenblik nog een kans kregen. Het was dus heel goed mogelijk dat ze hun land niet mochten vertegenwoordigen.
Na de Amerikanen kwamen de Zweeds-Amerikaanse coaches Brandsten en Spangberg met hun springvirtuozen voor de dag. Met een stevige polomatch tussen ploegen A en B werd dan de galavoorstelling van de Amerikaanse zwemsterren besloten. Borg deed vaak mee met de B-ploeg.
Maandag 2 juli kwam de 1e Zweedse troep op de Gare du Nord aan: het waren de deelnemers aan de lichte atletiekwedstrijden. De avond ervoor was de Finse ploeg aangekomen en daarom moest Armas Taipale zijn koffers pakken en naar het kwartier van zijn landgenoten verhuizen.
Donderdag 3 juli ontvingen wij “Papa” Bergvall, die met de Zweedse springers en zwemmers op het Gare du Nord aankwam. Ook broer Ake was meegekomen. Bergvall was eerst sceptisch over de conditie van Arne, maar toen hij hem zag zwemmen veranderde zijn mening. De Zweedse delegatie was ondergebracht in een Protestantse priesterschool.
Spreken is zilver
Op zondag 13 juli begonnen de Olympische Spelen. Borg zou deelnemen aan de 1500 m., de 400 m. en de 100 m. vrije slag. Na alle records van Charlton die hij in Australië had verbeterd zag hij zijn kansen positief in. Hij beschouwde zichzelf als onoverwinnelijk op de 1500 m. en meende tevens dat het niet onmogelijk was dat hij Weissmuller op de 400 m. zou kunnen slaan. Over de 100 m. koesterde Borg geen verwachtingen.
In Australië had Borg aan de verzamelde pers voorspellingen geuit dat Charlton op de Olympische Spelen op de 1500 m. zou winnen en Weissmuller op de 400 m., terwijl hijzelf op beide afstanden 2e zou worden. Eenmaal in Parijs vond hij het bespottelijk dat hij zichzelf zo onderschat had; nee hij zou minstens één gouden medaille in de wacht slepen. Helaas bleken zijn voorspellingen van Sydney betrouwbaarder dan die van Parijs!
Toen de zwemwedstrijden begonnen, had Zweden nog geen enkele medaille gewonnen. De hoop op een gouden medaille was daarom geheel op Borg voorzien. Eerst begonnen de voorrondes over de 1500 m. In de 2e serie won Borg’s broer Ake en in de 3e serie kwam Charlton aan de start.
Borg zat met de zwemster Martha Norelius op de tribune, die met een chronometer de tijd bij hield. Na 1000 m. bleek Charlton op wereldrecordkoers te liggen en na 1500 m. bleek hij zowel het Olympisch- als het wereldrecord te hebben verbeterd. Enkele Australische journalisten drukten Borg nog eens extra op de feiten.
Na de lunch was het de beurt aan Borg. Hij wilde graag het wereldrecord breken, maar hij had de instructie gekregen zijn krachten tot de finale te sparen. Toen hij echter nog 200 m. te zwemmen had, zag hij één van zijn tegenstanders en was hij vastbesloten deze in te halen, hetgeen hij presteerde door een spurt in de laatste baan. Uiteindelijk bleek hij 10 sec. sneller te zijn als Charlton en had hij dus onbedoeld het wereldrecord verbeterd tot 21.11,4 min. Nu kon er toch in de finale niets mis gaan?
De halve finales vonden de dag erna plaats en Borg trof Charlton direct in de 1e serie. Borg had rondgebazuind dat hij in de finale opnieuw het wereldrecord zou verbeteren, misschien wel tot een tijd van 20.40 min. Charlton won met gemak de 1e serie en Borg werd 2e. Zijn broer Ake die in de 2e serie zwom behaalde helaas geen finaleplaats.
De volgende dag was de grote dag, waarop Borg vastbesloten was om te winnen. De dag ervoor, op Frankrijks nationale feestdag, had hij tijdens het diner tegen enkele van zijn beste vrienden zijn verwachte eindtijd van 20.40 min. herhaald. Hij voelde er zich zo onrustig bij, dat hij het bijna niet uithield.
Dinsdag de 15e kwam dan eindelijk de finale met Charlton op baan 4 en Borg op baan 5. De 1e paar 100 m. had Borg de leiding, maar na 400 m. passeerde Charlton Borg en vergrootte hij zijn voorsprong meer en meer. Uiteindelijk bereikte Charlton de eindstreep met 45 m. voorsprong in een schitterende wereldrecordtijd van 20.06,6 min. Borg voelde zich vernietigd en volkomen mislukt.
De “Driekampioenen-slag”
Na enkele vernederingen trof Borg achter de startmuur de Zweeds-Amerikaanse Martha Norelius, die de 400 m. vrije slag moest zwemmen. Zij was erg down en Borg moest haar opmonteren omdat hij ervan overtuigd was dat zij een gouden medaille zou gaan halen. Zij hadden immers elke dag samen getraind en Borg had zijn uiterste best gedaan om Martha’s vorm zo goed mogelijk te maken. En hij kreeg gelijk: Martha won van wereldrecordhoudster Gertrude Ederle. Een hele troost voor Borg.
Woensdag de 16e begonnen de voorrondes over de 400 m. De verschillende series leverden geen spectaculaire resultaten op. Borg beging, gedreven door zijn slechte humeur, een ongehoorde domheid. Weissmuller had als grap het laatste stukje schoolslag gezwommen. Borg maakte een paar onverschillige beenslagen en kreeg hiermee afkeurende reacties van het publiek.
Donderdag was het moment van de halve finales. Weissmuller zwom een nieuw Olympisch record. Borg maakte de 2e tijd en ook broer Ake was snel genoeg voor een plaats in de finale. In de middag werd de finale gezwommen. Door Borg ook wel de Driekampioenen-slag genoemd.
Weissmuller en Borg zijn allebei onzeker, met het oog op Charlton. Met een hoop gejuich verschenen ze aan de start. Borg ging een groot deel van de race gelijk op met Weissmuller, maar na het laatste keerpunt stoof de Amerikaan weg.
Borg bereikt half bewusteloos de finish en na een flinke massage is hij in staat om met Boy en Johnny voor een aantal fotografen te poseren. Weissmuller was 1e geworden, Arne 2e en Charlton 3e en alle 3 hadden ze onder de wereldrecordtijd gezwommen.
Nog éénmaal stortte Borg na een wedstrijd ineen, namelijk 2 dagen later in de estafette over 4 x 200 m. Toen hij als laatste startte lag Zweden achter Japan op de 4e plaats. Borg redde een bronzen medaille, maar bleef ongeveer 5 minuten bewusteloos liggen. Op de 100 m. zegevierde Weissmuller voor 2 Hawaianen en werd Borg 4e.
Doordat hij 11x was gestart en zich 3x in de finale had geplaatst, werd hij door iedereen als beste allround zwemmer van de wereld beschouwd. Dit was echter slechts een schrale troost, omdat het hem niet was gelukt om de Zweedse vlag aan de hoogste mast te zien wapperen.
Terug in het vaderland
Op 24 juli komt Borg aan in Zweden, na een reis om de wereld in 8 maanden. Hij had in deze periode aan 77 wedstrijden deelgenomen (demonstraties e.d. niet meegeteld). Borg won 70 wedstrijden en hij verloor er slechts 7. Hij vestigde 9 wereldrecords en, teruggekeerd in het vaderland, besloot hij zijn tournee met een propagandatocht door 12 Zweedse steden.
De Zweedse kranten waren nogal negatief over de prestaties van Borg. Ze legden de focus op de Olympische Spelen en bekritiseerden zijn grote mond dat hij wel even een gouden medaille zou winnen. Zijn naam werd op allerlei manieren door het slijk gehaald. Een uitzondering betrof een artikel uit het Stockholmse Dagblad, dat door de voorzitter van de Zweedse Journalistenbond, Erik Pallin, geschreven was.
Borg sluit zijn boek af met het afdrukken van dit artikel, waarin onder meer het volgende staat: Arne Borg is waarschijnlijk de Zweed die het meest in Parijs heeft gepresteerd. Borg is een buitengewone zwemmer, die een enorme hoeveelheid prijzen gewonnen heeft en herhaaldelijk wereldrecords geslagen heeft.
Hij is één van de beste zwemmers ter wereld en trof juist tijdens deze Olympische Spelen twee mannen die nog grotere fenomenen zijn dan hem. Er is veel gesproken over Borg’s eigenaardige karakter en temperament gesproken. Dat komt omdat hij een echte Stockholmse jongen is.
Borg zou volgens één van de bladen Zwedens aanzien in de wereld hebben geschaad en dat terwijl enkele dagen geleden in hetzelfde blad een interview heeft gestaan over een voorname Zweedse koopman, die juist uit Australië was teruggekomen.
Hij betreurde de onbekendheid van Zweden in Australië, maar gelukkig was Arne Borg daar voor ons land de beste reclame die men zich denken kan. Zijn sportiviteit, zijn durf, zijn eenvoudige en bescheiden, maar toch oprechte manieren hebben hem in Australië een geweldige mate van populariteit doen verwerven.
Vergeet niet dat hij pas 20 jaar geworden is en dat het vooral de pers is geweest die hem duizenden malen tot de wolken verheven heeft en dat in artikelen, die op zijn zachts uitgedrukt, in verhouding tot zijn prestaties overdreven te noemen waren.
Bovendien is de belangstelling voor sport zelf in de Zweedse kranten sinds de negatieve berichtgeving over de Antwerpse Olympiade van 1920 beperkt tot exploitatie voor eigen doeleinden. Dit heeft zelfs tot gevolg gehad dat de sportsubsidie verminderd werd en dat terwijl Zweden als 2e van de 30 landen was geëindigd.
Wat dat betreft had Borg eerder geboren moeten worden. Pas als de pers de sport niet meer beschouwd als exploitatieobject, dan zal Borg pas zwemmer en geen wonder zijn en de sport zal tot rust komen, groeien en zich ontwikkelen. Laat daarom Arne Borg een beetje met rust.
Borg geeft als reden van het afdrukken van het artikel de zinsnede waarin staat dat de meerderheid van de verslaggevers van de bladen slechts geïnteresseerd is in exploitatie van de sport voor eigen doeleinden. Een deel van de sportredacties is er eigenlijk op uit schandaal en sensatie te verwekken. Dat is de ziekte, waaraan de Zweedse sport voor het ogenblik lijdt en daardoor wekt de gezonde sport in dit gezonde land nog altijd aanstoot en ondervindt zij nog altijd tegenstand.
Er zijn journalisten die elke privé-aangelegenheid van een sportman in geuren en kleuren in zijn blad wordt beschreven. Pas als dit niet meer gebeurt, pas dan zal de Zweedse sport de grootste vordering in haar bestaan gemaakt hebben.
Borg heeft geprobeerd dit boek eerlijk en naar waarheid geschreven en geprobeerd heeft aan te tonen dat een wereldkampioen ook een mens is met menselijke eigenschappen. Dan zal ik net zo gelukkig zijn als met een wereldrecord, zelfs als de oplage ervan zodanig zal zijn zal, dat ik er rijk van word.