In de jaren ’70 lijken er voldoende mogelijkheden te zijn voor een nieuw zwemtijdschrift naast de bekende Zwemkroniek van zwembond KNZB. In oktober 1974 verschijnt dan ook het eerste nummer van De Zwemsport, nieuw blad voor zwemliefhebbers. Dit blad wordt goed ontvangen en vol enthousiasme worden er nieuwe abonnees geworven. Na zeven nummers blijkt het project toch niet levensbestendig, hoewel er nog een korte doorstart volgt. Een kleine geschiedenis van een vergeten tijdschrift.
We gaan 50 jaar terug in de tijd naar het jaar 1972, het jaar van de Olympische Spelen in München. Dit is niet alleen de plek waar de Amerikaanse zwemmer Mark Spitz zeven keer goud verovert; ook wordt op dit toernooi een nieuw merk zwemkleding geïntroduceerd: Arena. Peter van den Biggelaar, fulltime zwemtrainer van het Eindhovense PSV en beter bekend als de latere bondscoach van de waterpolodames, raakt tijdens de Spelen in gesprek met Frans de Hoo, journalist van het Eindhovens Dagblad. Samen komen ze tot een plan om een nieuw zwemtijdschrift op te zetten. Van den Biggelaar-pupil en deelnemer François van Kruisdijk heeft goede contacten met Adidas, de eigenaar van het merk Arena. Een vertegenwoordiger van Arena voelt er wel wat voor om het blad te sponsoren.
Vuurdoop
Twee jaar later is het dan eindelijk zover: In oktober 1974 verschijnt het eerste nummer van De Zwemsport. Het blad is volgens de eigen beschrijving een nieuw geïllustreerd blad voor zwemliefhebbers, waarin alle facetten van de zwemsport uitvoerig worden belicht. Het ligt in de bedoeling om het tijdschrift tien keer per jaar te laten verschijnen, maar eigenlijk willen de uitgevers op termijn naar een hogere verschijningsfrequentie. Dat laat men voorlopig nog afhangen van de wijze waarop De Zwemsport door het publiek wordt ontvangen.
Links: Mede-initiatiefnemer Peter van den Biggelaar en rechts: Advertentie in het blad van Arena, sponsor van het eerste uur.
De redactie belooft een geheel onafhankelijk blad te brengen met veel interviews met binnen- en buitenlandse topzwemmers. Ook zal er aandacht zijn voor opiniërende verhalen, tips en artikelen van en over trainers, ranglijsten uit binnen- en buitenland en uiteraard véél foto’s. Daarnaast zal De Zwemsport de officiële mededelingen publiceren van de Nederlandse Vereniging van Zwemsport Trainers (NVVZT). Deze vereniging is mede door Van den Biggelaar in 1972 opgericht als belangenvereniging voor alle trainers binnen de zwemsport, maar zal zich uiteindelijk alleen gaan richten op zwemtrainers.
Gevarieerde inhoud
Het eerste nummer van De Zwemsport staat voor een groot deel in het teken van de Europese kampioenschappen in Wenen. Er zijn interviews met Van den Biggelaar-pupil Astrid Verver, later vooral bekend als mevrouw Van den Hoogenband; de onlangs overleden bondscoach zwemmen Bert Sitters; de Oostduitse chef-trainer prof. dr. Rudolf Schramme, die vermeend dopinggebruik ontkent en Ivo Trumbiç, de toenmalige bondscoach van de waterpoloheren. Ook is er aandacht voor zwemtechnische zaken met artikelen over de greepstart, het beste type beenslag bij de crawl. Verder veel nieuws over en uitslagen van het EK in Wenen en mededelingen van de NVVZT. In latere nummers komen ook onderwerpen rond kunstzwemmen en zwemles aan de orde.
In het eerste nummer zijn interviews opgenomen met onder andere Astrid Verver, Bert Sitters en Ivo Trumbiç
Na dit eerste nummer zijn er veel positieve reacties. Veel mensen hebben spontaan gereageerd en direct ook een abonnement genomen. In het tweede nummer roept de redactie bestaande lezers op om het blad via mond-tot-mond reclame te promoten. Daarvoor zijn ook propagandafolders beschikbaar. Een abonnement voor 10 nummers kost overigens ƒ 30,- per jaar. Een tijdschrift bestaat natuurlijk bij de gratie van haar abonnees en adverteerders en daarom wordt er van alles ondernomen om meer inkomsten te genereren.
Er worden allerlei activiteiten ondernomen om De Zwemsport te promoten
Het doek valt
Alle inspanningen om voldoende inkomsten te genereren zijn niet genoeg om De Zwemsport nog langer verantwoord uit te geven. Dat is jammer, want het blad bevat veel interessante informatie en onderwerpen die je niet terugvindt in De Zwemkronieken uit die tijd. Na zeven afleveringen valt in het voorjaar van 1976 dan ook het spreekwoordelijke doek en komt er een einde aan een veel te kort avontuur, die beide initiatiefnemers uiteindelijk veel geld heeft gekost.
Doorstart
De redactie besluit wel om een doorstart te maken. De uitgave krijgt een versoberde uitvoering, maar met artikelen van dezelfde kwaliteit. De activiteiten worden in Stichting De Zwemsport ondergebracht, een stichting die zich als doel heeft gesteld de zwemsport kritisch te volgen.
In de eerste vernieuwde uitgave van De Zwemsport (nr. 8/9) legt de redactie nog eens uit waarom deze keuze is gemaakt: Voor u ligt de eerste uitgave van De Zwemsport nieuwe stijl. Omdat de uitgave van dit blad een té kostbare zaak is geworden, heeft de redactie besloten een stapje terug te doen. Het streven is weliswaar meer continuïteit in de verschijning van De Zwemsport te brengen, maar vanwege de geringe financiële armslag zal dat in een goedkopere uitvoering moeten geschieden.
De redactie wil vooral snel en alert in te haken op actuele zaken en doet daarbij ook een beroep op lezers – in het bijzonder op zwemtrainers – om kopij aan te leveren. Er staan daarnaast ook enkele specials in de planning. Het ligt in de bedoeling om regelmatig met kleinere uitgaven van De Zwemsport te komen, waarmee beter kan worden ingespeeld op de eerder genoemde actualiteit. Na de relatief dunne eerste uitgave van 12 pagina’s (8/9), volgt in februari 1977 nr. 10 met de vertrouwde 24 pagina’s. Daarna loopt het spoor dood en lijkt er definitief een einde te zijn gekomen aan De Zwemsport.
Afleveringen op een rijtje
Hieronder vind je alle zeven afleveringen van De Zwemsport uit de periode oktober 1974 t/m februari 1976 en daarnaast ook de twee uitgaven van Stichting De Zwemsport. Ben je geïnteresseerd naar de inhoud van de verschillende nummers? Alle afleveringen zijn in pdf-formaat te bekijken. Klik hiervoor op de cover van het gewenste nummer.
Bronnen en verantwoording
Naast het raadplegen van alle nummer van De Zwemsport heb ik voor dit artikel contact gehad met beide oprichters Frans de Hoo en Peter van den Biggelaar, die mij van de nodige details hebben voorzien. Dank daarvoor! De eerste zeven nummers van De Zwemsport zijn afkomstig uit het voormalige ZwemInformatie- en Documentatiecentrum (ZID) van de Nationale Raad Zwemveiligheid (NRZ). De bladen worden toegevoegd aan mijn collectie over de Nederlandse zwemhistorie. Bij de Koninklijke Bibliotheek ontdekte ik de twee nummers die door Stichting De Zwemsport zijn uitgegeven.