Leestijd: 7 minuten
The great Marc Evers

The great Marc Evers verscheen in april 2015 bij uitgeverij Querido Fosfor als zogenaamde longread (60 p.). De uitgave is digitaal beschikbaar bij de uitgever en bij andere online boekaanbieders.

UPDATE: Op 12 september 2017 is de longread in boekvorm uitgekomen, met een extra toegevoegd hoofdstuk (zie onderaan) en een fotobijlage. Het is te koop voor € 9,99 (boek) of als e-book.

Op de Paralympische Spelen van 2012 in Londen komt de dan 21-jarige Nederlander Marc Evers aan de start. Hij komt uit in de klasse S14, een aanduiding voor sporters met een verstandelijke beperking. Zijn IQ komt niet boven de 75 punten uit, net als bij de zwemmers om hem heen. Complicerende factor is dat Marc ook autistisch is.

In 1991 wordt Marc Evers geboren. Naast Marc bestaat het gezin Evers uit moeder Gitty, vader Frank, oudere broer Arjan en jongere zus Amber en broer Toine. Op 2-jarige leeftijd beseffen de ouders van Marc dat er iets niet klopt. De psychiater vertelt dat hij een verstandelijke beperking heeft en nooit iets zal kunnen. Bij zijn ouders komt dit als een mokerslag binnen. Later komt daar nog de diagnose autisme bij.

Op 3-jarige leeftijd komt Marc terecht in het Medisch Kinderdagverblijf (MKD) De Margriet, na in eerste instantie afgewezen te zijn. Hij maakt daar en thuis goede vorderingen. Ondanks de vooruitgang krijgen zijn ouders telkens weer te horen dat Marc steeds verder achterblijft in vergelijking tot normale kinderen van zijn leeftijd. Zijn ouders vinden deze vergelijking ronduit belachelijk en accepteren het niet.

Vanaf zijn 5e jaar volgt Marc één op één zwemles op een speciaal zwemuur voor verstandelijk gehandicapten bij sportvereniging de Zevensprong. Hoewel zijn begeleidster Marloes Kortekaas de eerste tijd moeilijk contact met hem krijgt, lukt het haar om hem via beeldtaal te leren zwemmen. Vanaf zijn 9e neemt het zwemmen een grotere vlucht. Hij haalt zijn A, B en C-diploma en daarnaast gaat hij nu naar de Van Voorthuysenschool, een school voor zeer moeilijk lerende kinderen.

Na het C-diploma wordt er gezocht naar een nieuwe uitdaging. Die uitdaging wordt gevonden in het wedstrijdzwemmen. Het kampioenschap van de Bollenstreek in 2004 is zijn eerste wedstrijd tegen andere deelnemers met een verstandelijke handicap. Daar worden gelijk de eerste gouden medailles gehaald. In 2007 doet Marc voor het eerst mee aan de Nederlandse Kampioenschappen Gehandicaptenzwemmen. Daar beklimt hij maar liefst 5 keer het erepodium.

foto: website “zvhaerlem”

Het is 2008 als Marc meedoet aan de Europese Kampioenschappen. Daaraan is nogal wat vooraf gegaan. Hij is overgestapt naar de gewone zwemvereniging ZV Haerlem, waar hij onder de vleugels komt van Wim ten Wolde. Met veel geduld zorgt hij ervoor dat Marc zich verder ontwikkelt. Daarvoor moet wel vier ochtenden per week getraind worden en ook worden er avondtrainingen afgewerkt. Zijn familie is druk met heen en weer rijden. Zij zijn er ook bij op het EK in Polen, waar Marc medailles haalt 400 m. wisselslag  (2e), 200 m. vlinderslag (2e) en 100 m. vlinderslag (3e).

Na het EK stelt vader Frank met Wim ten Wolde een heel team rond Marc samen. Bij fysiocentrum Huta Galung wordt hij begeleid bij het sterker maken van zijn lijf. Hij krijgt yoga om zijn spieren te leren ontspannen. Daarnaast worden een diëtiste, een sportpsycholoog en een haptonoom ingeschakeld. Frank fungeert voor alles als aanspreekpunt. Ondertussen gaat Marc snel vooruit.

Tot 2000 behoorde een verstandelijke beperking tot één van de klassen op de Paralympische Spelen. Door een fraudezaak werd deze categorie geschrapt tot er een methode zou zijn ontwikkeld om de intelligentie van sporters vast te stellen en zo de wedstrijden eerlijk te houden.

Bondscoach Mark Faber begint een lobby om de deelname van verstandelijk gehandicapten in 2012 tijdens de Olympische Spelen van Londen weer mogelijk te maken. Dit lukte maar ten dele. Verstandelijk gehandicapten mogen slechts op 3 nummers deelnemen: de 200 m. vrije slag, de 100 m. schoolslag en de 100 m. rugslag

Faber wil Marc graag in zijn team opnemen. Meedoen aan de Paralympische Spelen wordt met enthousiasme ontvangen in huize Evers. Alleen blijkt het logistiek onmogelijk om elke dag in Zeist of Amersfoort te trainen. Afgesproken wordt dat Marc bij Wim ten Wolde blijft trainen. Een ander probleem is, dat Marc zijn favoriete vlinderslag niet op het Olympische programma zou staan. In slechts 8 weken voor het WK van 2010 in Eindhoven weet hij zich zover te bekwamen in de rugslag, dat hij 3e wordt.

Marc Evers Olympisch Kampioen (foto Wikipedia)

Op het EK in 2011 in Berlijn wint Marc goud op de 100 m. schoolslag en rugslag en zilver op de 200 m. vrije slag. Dat maakt hem tot één van de favorieten voor de Paralympische Spelen. Die favorietenrol breekt hem wel op. Vader Frank weet genoeg sponsors te regelen zodat Marc in februari 2012 op een 8-daagse trainingskamp op Tenerife kan. Dagelijks wordt er 2 uur in een 50 meter zwembad getraind, aangevuld met krachttraining.

Om in een 50 meterbad te kunnen trainen, moet hij elke dag om kwart over 4 zijn bed uit, om samen met oud-zwemmer Jan Eichhoorn naar Beverwijk te gaan. In de middag wordt getraind in Haarlem. Tevens wordt de krachttraining uitgebreid en blijft Marc ook nog naar yoga gaan om zich beter te leren ontspannen. Daarnaast moest hij leren om zich te concentreren tijdens zijn wedstrijden.

Marc begint ook met rijlessen, zodat hij op termijn zelf naar de trainingen kan rijden. Voor school gaat hij stage lopen bij Jetmail, een groot mailingbedrijf. Eerst werkt hij er 6 uur per dag, later 4 uur. Maar omdat de trainingsbelasting voor de gewenste deelname aan de Spelen te hoog blijkt, stopt hij met het werk. Ook stopt hij bij de Van Voorthuysenschool. Hij wordt getest door het International Paralympic Committee (IPC) en krijgt groen licht voor deelname aan de Spelen.

logo Paralympische Spelen London 2012

Terug naar de Olympische Spelen van 2012. Marc logeert in het Olympisch Dorp en zijn ouders zijn hem achterna gereisd. Vanaf de tribune kijkt zijn familie toe in oranje t-shirts met Marc the Shark erop. Als hij moet zwemmen is hij volledig gefocussed. Na het aantikken blijkt hij een nieuw wereldrecord gezwommen te hebben. Bij zijn ouders passeert in gedachten zijn hele leven.

Na een 4e plek op de 200 m. vrije slag spreekt trainer Wim ten Wolde hem moed in voor de 100 m. schoolslag. Op deze afstand weet Marc een knappe 3e plek te halen. Marc: Met de Spelen heb ik bewezen dat hard werken zin heeft. Voor wie allemaal heeft gezegd dat het niks met mij zou worden; ik heb het tegendeel bewezen.

Logo Paralympische Spelen 2016 Rio de Janeiro

Hij traint nu bij bondscoach Mark Faber om in 2016 te kunnen deelnemen aan de Paralympische Spelen. Hij krijgt daarvoor een stipendium van NOC*NSF en traint en logeert in Zeist, waar hij zelf met de auto naartoe rijdt. Voor zijn prestaties in Londen is hij in Hillegom gehuldigd en is hij geridderd in de Orde van Oranje Nassau. Tijdens de Paralympische Spelen van Rio van 7 t/m 18 september 2016 zal Marc deelnemen op 3 afstanden: 100 m. rugslag, 100 m. schoolslag en 200 m. wisselslag.

Aanvulling versie 2017 (Naschrift)

Na Londen krijgt Marc een stipendium van NOC*NSF en gaat hij in Zeist trainen onder bondscoach Mark Faber. Hij slaapt in een stapelbed en deelt zijn kamer met 2 andere jongens. Eind 2015 gaat hij op zichzelf wonen in een prikkelarme woning in Zeist. In september 2016 doet hij mee aan de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, waar hij brons haalt op de 100 m. schoolslag, zilver op de 100 m. rugslag en goud op de 200 m. wisselslag. De vraag is of hij door wil gaan voor de Spelen in 2020 in Tokyo. Maar als hij hoort dat daar de vlinderslag wordt toegevoegd, wordt hij weer enthousiast…

Aanvulling september 2024

Op 13 augustus 2024, net voor de Paralympische Spelen in Parijs, verscheen het levensverhaal van Marc Evers in stripvorm. Deze graphic novel is getekend door Gemma Plum en is gebaseerd op het hierboven beschreven boek. De uitgave is een samenwerking tussen Stichting Grafische Journalistiek en Scratch Books. ISBN: 9789493166905.

De Paralympische Spelen van Parijs zijn de vierde Spelen waaraan Marc Evers meedoet. Na Rio deed hij in 2021 mee aan de Paralympische Spelen in Tokio, waar hij op drie onderdelen meedeed. In Parijs zwom Evers alleen nog de 100 m. rugslag. Tijdens beide Spelen kwam hij in één of meer finales. Hij behaalde echter geen ereplaatsen meer.