Leestijd: 32 minuten

Wedstrijd komt eenmalig terug

Na bijna 60 jaar is de zwemwedstrijd terug van weggeweest. De problemen met de vervuiling zijn inmiddels opgelost en daarom kan er weer worden gezwommen in de IJssel. Open water zwemvereniging De Vrije Slag Door Zutphen (DVSDZ) blaast de wedstrijd nieuw leven in. De eerste plannen dateren al uit 2009, maar in 2017 is het eindelijk zo ver: Rijkswaterstaat (RWS) heeft, onder strenge voorwaarden, een vergunning verleend om de zwemwedstrijd op zondag 20 augustus te organiseren. Net als vroeger starten eerst de dames, na drie minuten gevolgd door de heren, aan een try-out van de zes kilometer lange tocht.

Uit de evaluatie blijkt dat verschillende zwemmers midden in de IJssel hebben gezwommen, terwijl zij binnen 10 meter van de rechteroever moesten blijven. In combinatie met het drukke scheepvaartverkeer geeft dit levensgevaarlijke situaties. Voor 2018 worden door RWS daarom nog strengere eisen gesteld. Hoewel DVSDZ haar uiterste best doet om hieraan te voldoen, lukt het niet om opnieuw goedkeuring van RWS te krijgen. Begin 2020 trekt de organisatie definitief de stekker uit het project: het is financieel onhaalbaar om te voldoen aan alle eisen én om tevens de veiligheid van de zwemmers te garanderen. Voor de derde maal sneuvelt de wedstrijd.

Winnaars 1923-1937 en 1948-1959

Editie	Jaar	Winnaar dames	Winnaar heren	Dln.
1	1923*	M. Vierdag (AZ&PC, Amersfoort)	J. ter Haar (ZB&ZV, Zwolle)	23
2	1924*	A. de Haan (AZ&PC, Amersfoort)	J. ter Haar (ZB&ZV, Zwolle)	52
3	1925*	S. Koeman (DAW, Alkmaar)	F.J.A. Kuijper (Dolfijn, Amsterdam)	24
4	1926	C. Leibbrand (Blikkenburg, Zeist)	J. ter Haar (Neptunus, Zutphen)	50
5	1927	E. Smits (ADZ, Amsterdam)	G.H. Schwenski (BWV 20, Bocholt)	71
6	1928	T. Baumeister (ODZ, Rotterdam)	G.H. Schwenski (BWV 20, Bocholt)	110
7	1929	T. Baumeister (RDZ, Rotterdam)	J. Hemsbergen (DWR, Haarlem)	75
8	1930	T. Baumeister (RDZ, Rotterdam)	A.G. Brandt (Neptunus, Zutphen)	118
9	1931	I. Breukel (ODZ, Rotterdam)	A.G. Brandt (Neptunus, Zutphen)	146
10	1932	I. Breukel (ODZ, Rotterdam)	K. Bode (Hildesheimer Schwimm Verein)	127
11	1933	I. Breukel (ODZ, Rotterdam)	F. Wegenaar (AZ1870, Amsterdam)	140
12	1934	I. Breukel (ODZ, Rotterdam)	F. Wegenaar (AZ1870, Amsterdam)	167
13	1935	I. Breukel (ODZ, Rotterdam)	A.G. Brandt (Neptunus, Zutphen)	115
14	1936	I. Smaling-Breukel (ODZ, Rotterdam)	M. Schoenmaker (ZIAN, Den Haag)	80
15	1937	R. Aarsbergen-Olsen (RDZ, Rotterdam)	M. Schoenmaker (ZIAN, Den Haag)	85

Editie	Jaar	Winnaar dames	Winnaar heren	Dln.
16	1948	A. Veldhuizen (De Robben, Hilversum)	J. Schopman (Het Y, Amsterdam)	147
17	1949	A. Veldhuizen (De Robben, Hilversum)	J. van Rijk (DJK, Amsterdam)	205
18	1950	G. Wielema (De Robben, Hilversum)	J. van Rijk (DJK, Amsterdam)	203
19	1951*	W. Willemsen (HDZ, Amsterdam)	P. ten Thije (LZO, Leeuwarden)	130
20	1952	A. Veldhuizen (De Robben, Hilversum)	P. ten Thije (LZO, Leeuwarden)	205
21	1953	F. Peters (Neptunus, Arnhem)	P. ten Thije (LZO, Leeuwarden)	225
22	1954	F. Peters (Neptunus, Arnhem)	A. Demuth (Zwemlust, Utrecht)	113
23	1955	L. de Nijs (De Robben, Hilversum)	G. de Bruijn (Neptunus, Amersfoort)	215
24	1956	A. Prins (HDZ, Amsterdam)	G. de Bruijn (Neptunus, Amersfoort)	119
25	1957	A. Sanderson (De Robben, Hilversum)	J. Richards (De Dolfijn, Amsterdam)	300
26	1958	A. Sanderson (De Robben, Hilversum)	H. van der Linden (Zwemlust, Utrecht)	192
27	1959	C. Schimmel (’t Gooi, Bussum)	J. Witte (AZC, Apeldoorn)	200

Nu je hier toch bent: Ik schrijf mijn artikelen meestal aan de hand van documenten of voorwerpen uit mijn verzameling. Daarom ben ik altijd op zoek naar aanvullingen, zoals: diploma’s, folders, medailles, speldjes, lidmaatschapskaarten, emblemen, boeken, foto’s etc. Eigenlijk alles wat met zwemmen, zwemsport en zwembaden in Nederland te maken heeft. Heb je iets wat interessant zou kunnen zijn voor mijn verzameling, neem dan vooral even contact met mij op. Je maakt hiermee niet alleen mij blij; ik kan er ook andere belangstellenden mee helpen.

Geraadpleegde bronnen

Ik heb redelijk veel informatie online kunnen vinden en Erfgoedcentrum Zutphen was zeer bereid om voor mij een groot aantal documenten uit hun archief te scannen. Helaas bleek één van de meest interessante bronnen, De Zutphensche Courant/Zutphens Dagblad uit de periode van de wedstrijden tot de Tweede Wereldoorlog toen ik begon in 2020 alleen op microfiche in Zutphen in te zien. Gelukkig kwam de krant op 18 januari 2021 online beschikbaar, zodat ik het artikel met veel meer leuke details kon afmaken. Het artikel van Jan Kreijenbroek (link naar pdf hieronder) was een prima startpunt. Hij schreef in 1987 tevens het boekje De historie van de Zutphense zwembaden (via de link online in te zien).

• Artikel De Acht-Kilometer-Zwemwedstrijd in de IJssel van J. Kreijenbroek uit Tijdschrift Zutphen, jrg. 6, 1987, nr. 3
• Diverse krantenberichten via Delpher.nl (links in de tekst)
• Driekwart eeuw De Jonge Kampioen (Amsterdam): mededeling over de Amstelzwemwedstrijden (eigen collectie)
• Website Erfgoedcentrum Zutphen, waaronder de Beeldbank
• Artikel over tien jaar IJsselwedstrijd in De Zwemkroniek, 1932, nr. 1 van 20-05-1932
• Artikel over hervatten IJsselwedstrijd: Een oude traditie hersteld in De Zwemkroniek, nr. 33 van 19-08-1948
• De Zwemkroniek, jaren 1951 t/m 1959 (op moment van schrijven nog niet online beschikbaar)
• Online beeldmateriaal van de wedstrijden van 1935,1936,1937 en 1949 is te vinden op de website Openbeelden (initiatief van Beeld en Geluid i.s.m. Nederland Kennisland). Op YouTube vind je de wedstrijden van 1949 en 1959 en natuurlijk veel materiaal van de editie 2017. Van een groot aantal andere jaren bestaat ook Polygoon-beeldmateriaal. Dit materiaal is echter (nog) niet online beschikbaar, behalve 1956.
• Grote serie scans met correspondentie rond subsidie aan DJK door gemeente Zutphen
• Website open water zwemvereniging De Vrije Slag Door Zutphen